Nguồn cung xu 1 cent cạn kiệt nhanh hơn dự báo, khiến nhiều hãng bán lẻ Mỹ gặp khó khi khách thanh toán tiền mặt.
Hồi tháng 5, Bộ Tài chính Mỹ công bố kế hoạch dừng đúc thêm xu 1 cent, theo yêu cầu của Tổng thống Donald Trump, để tiết kiệm ngân sách. Sở Đúc tiền Mỹ chỉ sản xuất đến khi dùng hết số phôi hiện tại. Xu 1 cent mới dự kiến được ngừng đưa vào lưu thông trước năm 2026.
Tuy nhiên, nguồn cung xu này đang cạn kiệt nhanh hơn dự báo, khiến nhiều hãng bán lẻ Mỹ gặp khó. Trên Reuters, nhiều hiệp hội bán lẻ cho biết họ thất vọng vì chưa nhận được hướng dẫn cụ thể từ chính quyền. Một số buộc phải làm tròn giá để khách hàng không phật ý, đồng thời tránh phạm luật tại một số bang. Việc này có thể khiến doanh nghiệp có lượng giao dịch lớn chịu thiệt hại đáng kể.
Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF) cho biết tình trạng thiếu đồng xu ảnh hưởng tới cả khu vực thành thị lẫn nông thôn. Một số hiệp hội nhà hàng của các bang cũng bày tỏ lo ngại. “Bất kỳ cửa hàng nào nhận thanh toán tiền mặt cũng phải đối mặt với vấn đề này”, Dylan Jeon – Giám đốc phụ trách quan hệ chính phủ tại NRF nói.
Tiền xu và tiền giấy trong ngăn kéo thu ngân tại cửa hàng QuikTrip ở Texas. Ảnh: Reuters
Một số chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn bắt đầu cảnh báo khách hàng. Sheetz dán thông báo tại một điểm bán ở bang Pennsylvania: “Sở đúc tiền Mỹ sẽ không sản xuất tiếp xu 1 cent, nên chúng tôi thiếu tiền lẻ”. Hãng khuyến khích khách hàng thanh toán không tiền mặt, làm tròn hóa đơn để quyên góp từ thiện, hoặc đem 1 USD tiền xu 1 cent đến đổi lấy một đồ uống miễn phí.
Chuỗi Kwik Trip tại bang Wisconsin thì thông báo 850 cửa hàng của họ ở Trung Tây làm tròn giao dịch tiền mặt xuống 5 cent gần nhất. Kroger – một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất Mỹ – nói rằng hãng vẫn đang đánh giá tác động của việc thiếu xu. Rất nhiều cửa hàng trong số 2.700 cơ sở của Kroger treo biển đề nghị khách hàng thanh toán đúng số tiền. Cửa hàng thuộc các chuỗi lớn khác như CVS ở bang Virginia cũng làm tương tự.
Nhiều quốc gia như Canada, Australia, Ireland và New Zealand đã bỏ xu mệnh giá thấp nhất, chuyển sang làm tròn giao dịch tiền mặt lên hoặc xuống 5 cent. Việc này giúp tiết kiệm chi phí đúc tiền và giảm phức tạp trong quản lý tiền mặt.
Tại Mỹ, việc bỏ xu 1 cent cũng kéo theo nhu cầu làm tròn tương tự. Tuy nhiên, một số bang như California, New York và Illinois có luật bảo vệ người tiêu dùng, yêu cầu hoàn tiền chính xác trong giao dịch tiền mặt, khiến việc làm tròn trở nên rủi ro về mặt pháp lý.
Dù ông Trump là người ký lệnh dừng sản xuất, Quốc hội vẫn nắm quyền quyết định về việc phát hành tiền xu. Vì vậy, khả năng ngừng vĩnh viễn cần luật mới. NRF vận động chính quyền Trump và Quốc hội đưa ra hướng dẫn thống nhất, đặc biệt về quy tắc làm tròn giao dịch.
“Điều quan trọng nhất lúc này là sự rõ ràng về cách làm tròn. Các cửa hàng có được phép làm tròn lên hay xuống khi tính tổng hoặc khi trả lại tiền thừa không”, Jeon nói.
Ngày 30/9, một hiệp hội đại diện cho trạm xăng, cửa hàng tiện lợi, trung tâm du lịch và tạp hóa đã cảnh báo trong thư gửi Quốc hội Mỹ rằng: “Nếu các vấn đề này không được giải quyết sớm, rất khó thực hiện giao dịch tiền mặt hợp pháp với khách hàng trên phạm vi rộng”.
Love’s Travel Stops – chuỗi cửa hàng có hơn 640 địa điểm tại 42 bang cho biết việc ngừng sản xuất xu 1 cent ảnh hưởng đến hoạt động bán lẻ của họ. “Nếu một cửa hàng hết xu, mọi giao dịch tiền mặt sẽ được điều chỉnh có lợi cho khách hàng và Love’s chịu phần chênh lệch. Đây chỉ là biện pháp tạm thời trong khi chúng tôi tìm giải pháp dài hạn”, đại diện công ty nói.
Sau khi ông Trump yêu cầu dừng sản xuất, Bộ Tài chính đã đặt lô phôi cuối cùng vào tháng 5. Một số chi nhánh địa phương của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ngừng cấp đồng xu cho các ngân hàng thương mại.
Chi phí sản xuất một đồng 1 cent hiện tốn tới gần 3,7 cent. Chính phủ Mỹ ước tính có thể tiết kiệm khoảng 56 triệu USD mỗi năm nhờ dừng đúc đồng tiền này.
Xu 1 cent được chính phủ Mỹ phát hành lần đầu năm 1793. Từ năm 1909, mặt chính của đồng xu này in chân dung Tổng thống Abraham Lincoln.
Những người ủng hộ đồng penny cho rằng đồng này giúp giữ giá cả tiêu dùng ở mức thấp, đồng thời là nguồn thu cho các tổ chức từ thiện. Ngược lại, những người phản đối chỉ thấy xu 1 cent phiền phức. Họ thường bỏ lại trong ngăn kéo, lợn đất hay gạt tàn.
“Tôi thậm chí không nhớ lần cuối cùng mang theo tiền xu khi ra khỏi nhà là lúc nào. Tôi nghĩ mọi người chẳng quan tâm khi nó biến mất”, Sandy Berger (45 tuổi) cho biết.
Hà Thu (theo Reuters)
