Nữ sinh công bố quốc tế từ nghiên cứu về rơm, rạ, vỏ trấu

Cô gái quê Lâm Đồng, hiện là sinh viên ngành Khoa học vật liệu, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP HCM.

Hoa là một trong 20 nữ sinh được Trung ương Đoàn, Bộ Khoa học và Công nghệ trao giải hôm 15/10, vì thành tích học tập và nghiên cứu nổi bật. Nữ sinh có điểm trung bình học tập (GPA) 3.62/4, thuộc nhóm xuất sắc của trường, cùng công bố quốc tế trên tạp chí Q1 với vai trò đồng tác giả.

Hoa kể đến với ngành Khoa học vật liệu từ những tò mò trong cuộc sống hàng ngày.

“Những vật dụng quen thuộc như ly, chén, cho đến những sản phẩm phức tạp hơn như pin hay cảm biến sinh học, đều có chung một bản chất là vật liệu. Điều đó khiến em muốn tìm hiểu cách vật liệu được tạo ra và cải tiến nó”, Hoa chia sẻ.

Dù vậy, đây vẫn còn là lĩnh vực mới mẻ với nhiều người. Gia đình và bạn bè bất ngờ khi Hoa chọn ngành này, thậm chí có người hoài nghi, không ủng hộ.

“Hầu hết mọi người nghĩ vật liệu đồng nghĩa với vật liệu xây dựng và cho rằng đây là ngành dành cho nam giới”, nữ sinh nhớ lại. Vì đã tìm hiểu kỹ, nhận thấy đây là lĩnh vực có nhiều ứng dụng trong đời sống, đặc biệt là trong nghiên cứu vật liệu polymer, Hoa vẫn quyết định theo đuổi.

Theo Hoa, trong quá trình học, không ít bạn bè cho rằng các môn đại cương như vi tích phân hay vật lý khá nặng và khô khan. Nhưng với Hoa, những môn học ấy lại giúp cô hiểu sâu hơn về bản chất các hiện tượng, có thêm động lực tham gia nghiên cứu khoa học. Càng đi sâu vào thực nghiệm, Hoa càng cảm nhận rõ những thử thách và yêu cầu khắt khe của công việc này.

“Nhiều thí nghiệm nhìn qua thì có vẻ đơn giản trên lý thuyết, nhưng khi thực hành lại rất phức tạp. Có khi mình phải mất hàng tuần, thậm chí hàng tháng để làm đi làm lại một thí nghiệm”, Hoa kể.

Điểm nhấn trong hồ sơ của Hoa là bài báo đăng trên ACS Applied Polymer Materials Q1 – nhóm cao nhất trong hệ thống phân loại tạp chí khoa học quốc tế, trong vai trò đồng tác giả.

Đề tài mang tên “Cellulose-Based Proton Exchange Membrane Derived from an Agricultural Byproduct”, về tổng hợp màng trao đổi proton từ phụ phẩm nông nghiệp như rơm, rạ hay vỏ trấu – nguồn cellulose (một hợp chất hữu cơ) tự nhiên phong phú tại Việt Nam.

Theo Hoa, hướng nghiên cứu này vừa phát triển vật liệu thân thiện môi trường, giảm phụ thuộc polymer (hợp chất có khối lượng phân tử lớn) từ dầu mỏ, vừa tận dụng hiệu quả sinh khối nông nghiệp. Ứng dụng thực tiễn của màng này nằm trong pin nhiên liệu hydro, một công nghệ năng lượng xanh tiềm năng.

Trước khi bài báo được đăng, Hoa không ít lần nhận góp ý nghiêm khắc từ người bình duyệt. Cô thấy áp lực, song cũng nhận ra điều này giúp bản thân rèn luyện tư duy phản biện và hoàn thiện nghiên cứu.

PGS.TS Hoàng Thị Đông Quỳ, Trưởng Bộ môn Vật liệu Polymer và Composite, người trực tiếp hướng dẫn Hoa, cho biết đề tài mà Hoa cùng nhóm thực hiện thuộc hướng nghiên cứu mới và phức tạp trong lĩnh vực vật liệu polymer. Nhiều công đoạn Hoa phải tự tìm hiểu tài liệu và xây dựng quy trình thí nghiệm từ đầu.

“Điểm nổi trội của Thanh Hoa là tư duy logic, mục tiêu rõ ràng và khả năng giải quyết vấn đề linh hoạt”, cô Quỳ nhận xét. Theo cô, trong nghiên cứu khoa học, không chỉ cần sự chăm chỉ mà còn phải biết nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ để tìm ra hướng đi tối ưu. Hoa đã làm rất tốt điều đó.

Hoa nói giải thưởng Nữ sinh Khoa học công nghệ 2025 ngoài niềm vui cũng đem đến áp lực từ kỳ vọng của thầy cô, bạn bè và gia đình. Tuy nhiên, cô giữ tinh thần bình tĩnh và bền bỉ bằng cách tập trung vào mục tiêu nghiên cứu, tiếp thu góp ý, và coi mỗi thử thách là cơ hội để học hỏi và tiến bộ.

Hiện tại, Hoa chưa vội đi làm mà dành toàn bộ thời gian học ngoại ngữ, với mong muốn học cao hơn về vật liệu và năng lượng bền vững.

Vân Khanh – Thu Huyền