Anh Hùng (nhân viên kế toán, TP HCM) ngày 16/10 đăng tin bán 2 lượng vàng miếng SJC mua cách đây vài năm, trên một hội nhóm trao đổi online.

Chỉ trong vòng một tiếng, bài đăng nhận được nhiều bình luận, một số người tự nhận là đầu mối thu mua vàng nhắn tin trực tiếp cho anh, báo mua tận nơi với giá 170 triệu đồng – cao hơn 20 triệu mỗi lượng so với giá chính thức.

“Vàng lên cao nên tôi có nhu cầu chốt lời bớt. Thấy bà con khó khăn mua vàng, tôi cũng thử đăng bán trực tuyến, nhưng không ngờ mọi người quan tâm nhiều thế. Tôi chốt lời được 2 lượng vàng miếng giá 170 triệu đồng ngay trong ngày, bên mua họ tới tận cơ quan giao dịch. Nhìn chung rất nhanh gọn”, anh Hùng kể lại.

Trong các hội nhóm nơi anh Hùng giao dịch, nhiều người cũng đăng bán vàng nhẫn trơn 24K của các thương hiệu lớn như DOJI, Bảo Tín Minh Châu, SJC… dao động từ 160-165 triệu đồng một lượng. Mức này cao hơn thị trường chính thức 5-10 triệu đồng cùng thời điểm.

Ở chiều thu mua, các tin rao gom vàng miếng, nhẫn trơn 9999 của các thương hiệu lớn như DOJI, Bảo Tín Minh Châu, SJC… từ các đầu mối – xuất hiện dày đặc, lấn át chiều bán ra. Họ sẵn sàng thu với số lượng lớn, chốt giá, sau đó giao dịch tận nơi. Một số đầu mối hiện nhận thu mua cả vàng 18K với số lượng lớn, giá tốt hơn vài triệu đồng một lượng so với thị trường.

Việc hình thành thị trường chợ đen, theo ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội kinh doanh vàng (VGTA), là hệ quả của tình trạng bất đối xứng cung cầu kéo dài. Giao dịch trên thị trường chợ đen càng nhộn nhịp, vào những thời điểm thị trường nóng sốt, trong khi nguồn cung chính thức khan hiếm.

Từ đầu năm tới nay, Ngân hàng Nhà nước không bán vàng miếng bình ổn. Các doanh nghiệp lâu nay không được cấp phép nhập khẩu, rơi vào tình trạng thiếu nguyên liệu kéo dài. Dù Ngân hàng Nhà nước có thông báo về việc cấp quota cho các doanh nghiệp nhập khẩu vàng trở lại, song việc này cũng cần có “độ trễ”.

Các thương hiệu lớn trên thị trường thường xuyên treo biển “tạm hết hàng” hoặc giới hạn lượng mua chỉ một vài phân, trong những ngày gần đây.

Trong khi đó, không chỉ riêng ở Việt Nam, theo ông Khánh, người dân ở các nước khác hiện nay đều chung tâm lý đổ xô đi mua vàng, khi chứng kiến giá kim loại quý liên tiếp lập đỉnh, phá mốc 4.300 USD một ounce.

Những ngày qua, người dân lùng mua từng phân hoặc từng chỉ nhẫn trơn khi giá lập đỉnh. Một số thương hiệu dù giới hạn lượng mua mỗi ngày 3 phân, nhiều người vẫn chấp nhận xếp hàng dài chờ đợi.

Chị Nhung (TP HCM), công tác trong lĩnh vực giải trí, cho biết sốt ruột khi thấy giá vàng lên từng ngày, hiện lên gấp đôi so với thời điểm mua vào năm ngoái. “Nhiều bên dự báo giá vàng còn lập đỉnh, những ngày này tôi nhờ người quen khắp nơi hỏi thăm, cũng chỉ có cách xếp hàng ở nhà vàng – chờ tới lượt mua được 1 chỉ”.

Bà Tuyết (Bình Thạnh, TP HCM) cho hay, ngày nào cũng ghé tiệm vàng quen thuộc, nhưng họ thường xuyên báo hết vàng nhẫn 24K tất cả các loại. Vì thế, bà đành chuyển qua mua vài chỉ vàng Tây (18K) tích trữ, giá rẻ hơn 5-6 triệu một lượng so với vàng 24K.

Nhu cầu lớn trong khi nguồn cung chính thức không có khiến nảy sinh nhiều hiện tượng biến tướng. Thị trường chợ đen thuận mua vừa bán, giá cả phụ thuộc nhiều vào niềm tin của họ về kịch bản giá vàng trong thời gian tới. Song, việc mua bán trên thị trường chợ đen, đặc biệt là không có giấy tờ, chứa nhiều rủi ro cho người mua, chuyên gia của VGTA khuyến cáo.

Ngân hàng Nhà nước nhiều lần khuyến nghị, vàng với tính chất là tài sản biến động, gắn liền với nhiều yếu tố của thị trường, người dân cần cân nhắc và thận trọng khi mua và đầu tư để tránh rủi ro.

Nhà điều hành cũng nhắc nhở người dân chỉ được mua, bán vàng miếng SJC tại các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp được Ngân hàng Nhà nước cấp phép kinh doanh. Hiện, cả nước có 22 ngân hàng và 16 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh vàng miếng như SJC, DOJI, PNJ, Mi Hồng, Bảo Tín Minh Châu, Vàng Phú Quý, Vàng Kim Ngọc Phú, Vàng bạc đá quý Ngọc Hải…

Theo Nghị định 88/2019, người dân mua bán vàng miếng với các đơn vị không có giấy phép kinh doanh vàng miếng bị phạt cảnh cáo hoặc 10-20 triệu đồng nếu vi phạm nhiều lần. Với doanh nghiệp, nếu mua bán vàng miếng nhưng không có giấy phép, họ có thể bị phạt 300-400 triệu đồng.

Với các mặt hàng nữ trang, hiện chưa có quy định pháp lý cấm các hoạt động kinh doanh, mua bán mặt hàng này.

Quỳnh Trang

Báo cáo tài chính hợp nhất của Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh (mã chứng khoán: BMP) cho thấy doanh thu thuần quý III tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt hơn 1.530 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp xấp xỉ 48%, mức cao nhất từ khi doanh nghiệp này trở thành công ty con của Nawaplastic Industries (Thái Lan) vào đầu năm 2018.

Ngoài nguồn thu chính từ hoạt động sản xuất, Nhựa Bình Minh còn ghi nhận 26 tỷ đồng lãi tiền gửi và cho vay, tăng 32% so với cùng kỳ.

Các khoản chi phí tài chính, bán hàng và quản lý doanh nghiệp đều tăng mạnh trong giai đoạn này. Tuy nhiên, công ty vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận hai chữ số, lên 350 tỷ đồng. Đây là khoản lãi hàng quý cao nhất trong lịch sử 48 năm hoạt động.

Lũy kế chín tháng đầu năm, Nhựa Bình Minh thu hơn 4.220 tỷ đồng và lãi sau thuế 967 tỷ đồng, lần lượt tăng 19% và 27% so với cùng kỳ. Công ty đã hoàn thành gần 92% mục tiêu lợi nhuận cả năm.

Thông tin lãi kỷ lục giúp cổ phiếu BMP tăng hết biên độ trong phiên cuối tuần, bất chấp áp lực bán tháo lan rộng khắp sàn TP HCM. BMP đóng cửa ngày giao dịch 17/10 tại 161.000 đồng, mức cao nhất từ trước đến nay. Thanh khoản cũng tăng đột biến, gấp 10 lần những phiên giao dịch đầu tháng này.

Theo đánh giá của nhóm phân tích SSI Research, động lực tăng trưởng của Nhựa Bình Minh đang đến từ thị trường bất động sản và xây dựng dân dụng hồi phục. Công ty không ưu tiên các dự án đầu tư công bởi biên lợi nhuận thấp, thay vào đó tập trung vào các sản phẩm nhựa PVC phục vụ xây dựng dân dụng và thương mại. Thay vì chọn tăng trưởng sản lượng, ban lãnh đạo kiên định với mục tiêu giữ biên lợi nhuận ròng tối thiểu 20%.

“Điều này có thể làm chậm tốc độ gia tăng thị phần ngắn hạn, nhưng danh mục dự án chọn lọc, nâng cấp vận hành và cải tiến nghiên cứu sản phẩm dần dần sẽ củng cố vị thế của Nhựa Bình Minh trong phân khúc xây dựng dân dụng”, nhóm phân tích bình luận.

SSI Research ước tính năm nay Nhựa Bình Minh thu 5.490 tỷ đồng và lãi sau thuế 1.181 tỷ đồng, lần lượt cao hơn mục tiêu mà ban lãnh đạo đề ra 2% và 12%.

Tính đến cuối tháng 9, Nhựa Bình Minh có tổng tài sản 3.970 tỷ đồng, trong đó gần 70% là tiền gửi ngân hàng. Công ty còn hơn 1.125 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.

Nhựa Bình Minh có truyền thống trả cổ tức tiền mặt tỷ lệ cao. Năm ngoái, công ty dành 99% lợi nhuận để chia cổ tức với tỷ lệ 119,9%, tức mỗi cổ phiếu nhận 11.990 đồng. Năm nay, công ty đã thông qua phương án dành tối thiểu phân nửa lợi nhuận sau thuế để chia cổ tức.

Phương Đông

Ngày 17/10, tại Quảng Trị, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững”.

GS.TS Trần Thị Thanh Tú, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức liên quan đến suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Việt Nam phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch, hiệu quả sử dụng năng lượng và tài nguyên thấp và cường độ ô nhiễm cao.

GS Tú đánh giá công nghiệp là một trong những ngành phát thải khí nhà kính lớn nhất, là ngành bị ảnh hưởng bất lợi do biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên. Ngành công nghiệp của Việt Nam thiếu khu vực tư nhân trong nước có khả năng cạnh tranh, điều này làm giảm năng suất và hiệu suất.

“Hiện tồn tại khoảng cách lớn về công nghệ và quản lý giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước”, bà Tú nói.

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, Phó chủ tịch Hội kinh tế môi trường Việt Nam, bổ sung một thách thức lớn khác là nhận thức chưa đầy đủ về chuyển đổi xanh trong xã hội từ các cấp lãnh đạo, người hoạch định chính sách, doanh nghiệp và người dân. Xã hội cần phải có những giải pháp để nâng cao nhận thức cho từng loại đối tượng cụ thể, từ đó giúp chuyển đổi xanh dễ được chấp nhận của xã hội.

Ngoài ra, theo ông, còn tồn tại sự không đồng nhất giữa các chính sách, pháp luật liên quan đến chuyển đổi xanh. Ông dẫn chứng giữa các chính sách, pháp luật để thực hiện chuyển đổi xanh còn có những bất cập trong việc triển khai thực hiện, nhất là những chính sách ưu đãi, hỗ trợ, thực hiện vay vốn. Do đó, cần có sự rà soát để tạo điều kiện thuận lợi thực hiện chuyển đổi xanh.

Bên cạnh đó, Việt Nam ở trong bối cảnh công nghệ sản xuất cơ bản vẫn là công nghệ cũ, doanh nghiệp chủ yếu vừa và nhỏ, các nông trại, các hộ gia đình cơ bản còn hoạt động sản xuất theo mô hình cũ hoặc mô hình truyền thống. Trong khi đó, chuyển đổi xanh đòi hỏi phải có nguồn lực tài chính cho quy hoạch thiết kế lại, đầu tư mới theo các tiêu chí, nguồn vốn để đầu tư thường chiếm tỷ trọng cao, chính vì vậy thách thức về nguồn lực tài chính là rất lớn.

GS.TS Mai Trọng Nhuận, Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tổn thương nặng nề nhất do chiến tranh, biến đổi khí hậu. Nền kinh tế có độ mở lớn, chịu tác động trực tiếp từ các biến động toàn cầu.

Để thực hiện chuyển đổi xanh, theo ông Nhuận cần đột phá về thể chế và chính sách. Còn phát triển hạ tầng số và tích hợp “xanh – số”; hệ sinh thái khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo xanh cho chuyển đổi xanh. “Để làm được việc này, trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm và thu hút và đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, tài năng xanh”, ông nói.

Ông kiến nghị đột phá về thể chế chính sách bằng việc cho phép thử nghiệm cơ chế mới về phát triển các ngành kinh tế mới, tài chính xanh, thị trường carbon, chuyển giao công nghệ và phát triển các đô thị công nghệ cao xanh. “Trao quyền tự chủ thực chất tối đa theo năng lực, hiệu quả hoạt động cho các tổ chức khoa học công nghệ, đặc biệt là viện nghiên cứu, trường đại học công lập”, ông nói.

Một giải pháp là triển khai chiến lược quốc gia về thu hút và đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, tài năng xanh cho các lĩnh vực chuyển đổi xanh, phát triển bền vững như công nghệ xanh, tuần hoàn, carbon thấp. “Tập trung ngân sách khoa học công nghệ quốc gia vào một số ‘mũi nhọn xanh’ có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam như năng lượng hydro, nông nghiệp thông minh, công nghệ tích hợp giám sát hiện trường thời gian thực, công nghệ AI phục vụ chuyển đổi xanh, phát triển bền vững”, ông đề xuất.

Kết luận hội nghị, Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt nói Đảng và nhà nước đã ban hành tương đối đầy đủ các cơ chế chính sách, tạo điều kiện cho khoa học công nghệ và chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường tại Nghị quyết 57. Bên cạnh đạt được những kết quả quan trọng, Việt Nam đã nhận diện được thời cơ, thách thức với nhiệm vụ phát triển khoa học xanh bền vững giai đoạn tới.

Hiện biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thời tiết cực đoan, các thảm họa từ thiên tai bão lũ là những nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển vững của Việt Nam. Biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, cơ sở hạ tầng quốc gia đối mặt với áp lực ngày càng lớn, các đô thị lớn như Hà Nội, TP HCM bị ngập lụt, ô nhiễm khí bụi…

Nói về giải pháp, Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho rằng cần tiếp tục xây dựng hành lang pháp lý và thể chế đồng bộ, quy định riêng trong những lĩnh vực mới, chia sẻ cơ chế phối hợp giữa các ngành, địa phương. Giải pháp khác theo ông là hoàn thiện thể chế thử nghiệm và ứng dụng công nghệ mới; tập trung xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trên cơ sở xây dựng và phát huy liên kết giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học trong nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ phục vụ chuyển đổi xanh. “Làm thế nào để khoa học công nghệ là tập hợp chính để đạt được các mục tiêu chuyển đổi xanh”, nói.

Một giải pháp khác là đưa khoa học công nghệ Việt Nam từ vai trò hỗ trợ sang vai trò kiến tạo, dẫn dắt hình thành nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, carbon thấp. Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cũng đề cao việc phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, các nhà khoa học, phát triển nhân lực cao đáp ứng của thị trường lao động trong giai đoạn mới.

“Củng cố tiềm lực quốc gia, nâng cao vị thế Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, tạo dựng quy mô thị trường đủ lớn để thương mại hóa các công nghệ, giải pháp hiệu ứng nhà kính thấp”, ông nói.

Đắc Thành

Quân đội Pakistan hôm 15/10 tuyên bố đã hạ 15-20 tay súng Taliban và khiến nhiều người bị thương, khi đáp trả đòn tấn công của lực lượng Afghanistan nhằm vào 4 địa điểm. Islamabad thêm rằng khoảng 30 tay súng Taliban và đồng minh nhiều khả năng đã chết trong những cuộc đụng độ khác nhau ở biên giới phía tây bắc.

Trước đó vài ngày, Taliban tập kích một số chốt kiểm soát của Pakistan và tuyên bố hạ 58 binh sĩ, với lý do quân đội nước láng giềng liên tiếp xâm phạm không phận và lãnh thổ Afghanistan. Pakistan đưa ra con số thương vong thấp hơn khi cho biết 23 quân nhân thiệt mạng, thêm rằng họ đã tấn công đáp trả dọc biên giới và hạ hơn 200 thành viên Taliban cùng đồng minh.

Đây không chỉ là những vụ đụng độ vũ trang thông thường ở biên giới, mà còn là biểu hiện của những mâu thuẫn sâu sắc về an ninh, chủ nghĩa cực đoan và di sản thuộc địa, có nguy cơ kéo theo bất ổn khu vực.

Năm 1893, quan chức Anh vẽ nên Đường Durand dài 2.640 km, nhằm phân định ranh giới giữa Vương quốc Afghanistan với phần lãnh thổ do Anh kiểm soát ở Nam Á. Đường Durand cắt qua các khu vực người Pashtun và đi về phía nam qua khu vực Balochistan, phân chia chính trị dân tộc Pashtun, cũng như Baloch và các nhóm dân tộc khác sống ở cả hai bên biên giới.

Đây được coi là biên giới giữa hai nước, nhưng các chính quyền Afghanistan chưa bao giờ công nhận tính hợp pháp của Đường Durand.

Xung đột biên giới giữa Afghanistan và Pakistan cũng không phải vấn đề mới xuất hiện. Sau khi Taliban bị quân đội Mỹ lật đổ vào đầu thập niên 2000, Islamabad từng nhiều lần bị cáo buộc dung túng các phần tử cực đoan vượt qua biên giới, sang nước láng giềng để chống lại sự can thiệp của Washington.

Kể từ khi Taliban trở lại nắm quyền năm 2021, Pakistan liên tục chỉ trích chính quyền Afghanistan che chở cho Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP), còn gọi là Taliban Pakistan.

TTP hình thành năm 2007, thường xuyên tấn công vào lực lượng an ninh Pakistan. Nhóm muốn thực thi luật Hồi giáo hà khắc, kêu gọi trả tự do cho các thành viên đang ngồi tù và đảo ngược việc sáp nhập các khu vực người Pashtun vào tỉnh Khyber Pakhtunkhwa.

Giới chức quân sự Pakistan, các chuyên gia Liên Hợp Quốc, chuyên gia độc lập cho rằng Taliban cung cấp hỗ trợ tài chính cho đội ngũ lãnh đạo TTP, trong khi lực lượng này bác bỏ.

Trung tâm Nghiên cứu và An ninh Xã hội (CRSS), có trụ sở tại Islamabad, cho biết 2025 là một trong những năm chết chóc nhất đối với Pakistan do bạo lực cực đoan, với hơn 2.400 người thiệt mạng trong 3 quý đầu năm, phần lớn ở tỉnh Khyber Pakhtunkhwa.

TTP đang lợi dụng hỗn loạn để phát động những cuộc tấn công riêng lẻ. Nhóm này hôm 11/10 đánh bom gần trung tâm huấn luyện cảnh sát ở Khyber Pakhtunkhwa, khiến một số nhân viên an ninh thiệt mạng. Điều này củng cố lập luận của Pakistan rằng Taliban đang dung túng khủng bố, trong khi Kabul cáo buộc Islamabad “xâm lược chủ quyền”.

“Vấn đề TTP trở thành điểm nghẽn lớn nhất trong quan hệ hai nước. Nó không chỉ là biên giới, mà là cuộc chiến sinh tồn cho cả hai bên. Nếu không giải quyết, hậu quả sẽ sâu sắc, làm tăng thù địch và bất ổn khu vực”, Imtiaz Gul, chuyên gia về các nhóm vũ trang khu vực Nam Á, nhận định.

Các cuộc đụng độ chỉ là đỉnh điểm của giai đoạn căng thẳng trước đó. Hai vụ nổ lớn xảy ra tại thủ đô Kabul và chợ biên giới ở tỉnh Paktika ngày 9-10/10 đã khiến hàng chục người chết, theo giới chức Afghanistan.

Taliban cáo buộc Pakistan tiến hành không kích nhắm vào lãnh đạo TTP Noor Wali Mehsud. Islamabad không xác nhận thông tin, nhưng các nguồn tin an ninh tiết lộ rằng đó là “chiến dịch tình báo” nhằm vào các nhóm vũ trang gần biên giới, liên quan vụ sát hại 11 lính Pakistan trước đó.

Xung đột diễn ra ngay khi quan chức ngoại giao hàng đầu của Taliban Amir Khan Muttaqi đến thăm Ấn Độ, đối thủ địa chính trị lớn nhất của Pakistan. New Delhi thông báo nâng cấp quan hệ với Kabul và mở lại đại sứ quán, dẫn đến nhiều lo ngại ở Pakistan.

“Gốc rễ của tranh chấp nằm ở sự không tin tưởng lẫn nhau. Taliban muốn khẳng định chủ quyền và tính chính danh sau khi Mỹ rút quân, trong khi Pakistan lo sợ TTP đe dọa ổn định nội bộ. Nếu không có đối thoại, xung đột này có thể lan rộng, tạo vòng xoáy bất ổn ở Nam Á”, Prabhu Dayal, nhà ngoại giao Ấn Độ về hưu, nêu quan điểm.

Giới chuyên gia cảnh báo rằng sự thiếu cơ chế hòa giải bền vững sẽ khiến tình hình tồi tệ hơn. “Cuộc đụng độ có thể châm ngòi cho bất ổn lớn, đặc biệt khi Ấn Độ và Pakistan từng xảy ra xung đột vũ trang hồi tháng 5”, Michael Kugelman, Phó chủ tịch Viện Nam Á tại Trung tâm Wilson có trụ sở tại Mỹ, cho hay.

Sau cuộc đụng độ ngày 15/10, hai bên đồng ý duy trì lệnh ngừng bắn ở biên giới. Taliban khẳng định “không có mối đe dọa nào trên lãnh thổ” và cam kết bảo vệ biên giới. Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif ca ngợi quân đội “đáp trả hiệu quả” và cảnh báo “đủ là đủ”, ám chỉ hậu quả nếu lực lượng an ninh Afghanistan tiếp tục hành động vũ trang.

“Hòa bình chỉ đến khi cả hai bên công nhận lợi ích chung là chống khủng bố và phát triển kinh tế. Nếu không, Nam Á sẽ chứng kiến một cuộc chiến ủy nhiệm kéo dài”, ông Prabhu Dayal nêu quan điểm.

Phong Lâm (Theo Al Jazeera, Reuters, Washington Post)