Đệ nhất phu nhân Mỹ Melania cho biết bà và Tổng thống Putin đã duy trì kênh liên lạc về các trẻ em Ukraine được đưa sang Nga sống do ảnh hưởng từ chiến sự.
“Rất nhiều chuyện đã diễn ra từ khi Tổng thống Vladimir Putin nhận thư của tôi hồi tháng 8. Ông ấy đã phản hồi bằng thư, bày tỏ thiện chí đối thoại trực tiếp với tôi và nêu rõ một số thông tin liên quan đến những đứa trẻ Ukraine đang sinh sống tại Nga”, đệ nhất phu nhân Mỹ Melania Trump nói ngày 10/10.
“Kể từ đó, tôi và Tổng thống Putin đã duy trì một kênh liên lạc mở về vấn đề phúc lợi của những đứa trẻ này”, bà Melania tiếp tục, thêm rằng trong vài tháng qua, hai bên đã tham gia nhiều cuộc gặp và trao đổi thiện chí ở hậu trường.
Đệ nhất phu nhân Mỹ cho biết các đại diện của bà đã làm việc trực tiếp với đội ngũ của Tổng thống Putin để đảm bảo các em nhỏ bị ly tán do chiến sự Nga – Ukraine được đoàn tụ an toàn với gia đình.
“Trong 24 giờ qua, đã có 8 trường hợp được đoàn tụ với người thân”, bà Melania thông báo, trong đó có một em nhỏ đang từ Ukraine trở về Nga.
Đệ nhất phu nhân Melania Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 10/10. Ảnh: AFP
Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Putin ngày 15/8 họp thượng đỉnh tại bang Alaska, cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ – Nga đầu tiên trong hơn 4 năm qua. Đây cũng là lần đầu ông Trump gặp mặt trực tiếp ông Putin kể từ năm 2019.
Tại cuộc gặp, ông Trump đã trao cho ông Putin thư của bà Melania. Ông chủ Điện Kremlin sau đó đọc nó trước sự chứng kiến của phái đoàn Mỹ và Nga.
“Thân gửi Tổng thống Putin. Mọi đứa trẻ sinh ra đều mang những giấc mơ thầm kín trong lòng, bất kể chúng được sinh ra ở vùng nông thôn giản dị hay thành phố tráng lệ. Lũ trẻ mơ về tình yêu, về những thứ có thể làm và về việc được an toàn khỏi mọi nguy hiểm”, bà Melania viết.
Đệ nhất phu nhân Mỹ cho rằng mọi người cần nỗ lực xây dựng “thế giới của sự tôn trọng” để mỗi tâm hồn đều được thức tỉnh trong hòa bình và tương lai được bảo vệ. Bà khẳng định ông Putin có thể khôi phục lại niềm vui, tiếng cười của trẻ nhỏ. Bà cho rằng bằng cách bảo vệ sự ngây thơ cho lũ trẻ, ông Putin không chỉ phụng sự nước Nga mà còn phục vụ toàn thể nhân loại.
Nỗi sợ bị tưởng nhầm là người nhập cư trái phép đang ám ảnh không ít công dân Mỹ, đến mức họ phải luôn mang theo hộ chiếu khi ra ngoài để đề phòng.
Một số người là công dân Mỹ đã bị chặn lại trên đường hay thậm chí bị cảnh sát bắt khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đẩy mạnh chiến dịch trấn áp nhập cư. Mặc dù nhiều người đã lập tức khai báo với cảnh sát rằng họ là công dân Mỹ, lời nói của họ thường xuyên bị phớt lờ, theo các cuộc phỏng vấn với những công dân này, luật sư và tài liệu tòa án.
Rất khó để xác định chính xác có bao nhiêu công dân Mỹ đã bị cuốn vào các cuộc truy quét nhập cư của chính quyền. Chính phủ liên bang không cung cấp dữ liệu đầy đủ về những sự việc như vậy.
Một đánh giá của truyền thông Mỹ từ các sự việc được công khai và hồ sơ tòa án cho thấy từ tháng một đến nay, ít nhất 15 công dân Mỹ đã bị bắt, chặn giữa đường hoặc bị các đặc vụ di trú, cảnh sát địa phương thẩm vấn về quốc tịch.
Một người bị bắt ở Los Angeles hôm 8/6 khi tham gia biểu tình phản đối truy quét nhập cư. Ảnh: AP
Hồi cuối tháng một, Julio Noriega, 54 tuổi, ở Chicago, đang đi rải đơn xin việc tại các cơ sở kinh doanh ở Berwyn, Illinois, thì các sĩ quan từ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) tiếp cận khi ông vừa bước ra khỏi xe.
Họ còng tay và đưa ông lên xe van, không để ông giải thích rằng mình là công dân, theo đơn kiện đệ trình lên tòa án liên bang. Noriega được trả tự do khoảng 10 giờ sau đó.
Kenny Laynez-Ambrosio, 18 tuổi, sinh ra và lớn lên ở West Palm Beach, Florida, nơi anh sống cùng mẹ và hai người em trai. Hồi tháng 5, Laynez-Ambrosio đang trên đường đi làm cùng mẹ và hai người bạn thì bị lực lượng Tuần tra Cao tốc Florida chặn lại. Ban đầu, Laynez-Ambrosio vẫn khá bình tĩnh, nhưng tình hình trở nên căng thẳng khi các sĩ quan biết những người khác trên xe không có giấy tờ hợp lệ và ra lệnh cho tất cả bước xuống.
Khi không ai bước khỏi xe, lính tuần tra kéo ba nam giới ra ngoài. Một sĩ quan đã bắn súng điện. Laynez-Ambrosio dùng điện thoại ghi hình và liên tục nói với các sĩ quan: “Tôi là người ở đây!”.
“Cậu không có quyền gì ở đây cả. Cậu là người nhập cư bất hợp pháp, anh bạn”, một sĩ quan tuần tra nói. Tại Florida, luật mới của bang yêu cầu tất cả cơ quan thực thi pháp luật cấp địa phương và cấp bang, trong đó có cả lực lượng Tuần tra Cao tốc, tham gia vào việc truy quét di trú.
Ba người được đưa đến một cơ sở của lực lượng Tuần tra Biên giới gần đó. Dù Laynez-Ambrosio liên tục khẳng định mình là công dân Mỹ, anh vẫn bị giam khoảng 6 giờ.
Khi được hỏi về những trường hợp công dân Mỹ bị xác định nhầm là người nhập cư bất hợp pháp, Bộ An ninh Nội địa đã bảo vệ hành động của mình. “Nếu chúng tôi gặp những cá nhân khả nghi, lực lượng thực thi pháp luật được huấn luyện để hỏi hàng loạt câu hỏi nhằm xác định tình trạng của họ”, phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa Tricia McLaughlin cho hay.
Chiến thuật của các sĩ quan liên bang là vấn đề gây tranh cãi tại tòa án. Mùa hè năm nay, Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) đã đệ đơn kiện chính quyền liên bang, lập luận rằng các cuộc tuần tra di trú đang nhắm vào người gốc Latin và vi phạm Tu chính án thứ tư, vốn bảo vệ công dân chống lại “những vụ khám xét và bắt giữ phi lý”.
Một thẩm phán liên bang ở Los Angeles đã ra lệnh ngừng các vụ chặn xe dựa trên chủng tộc hoặc sắc tộc của một người hay những yếu tố khác cho thấy họ là người gốc Latin, như nói tiếng Tây Ban Nha hoặc tiếng Anh giọng nước ngoài.
Nhưng tháng trước, Tòa án Tối cao đã chặn lệnh này. Trong thời gian chờ đợi phán quyết cuối cùng, các đặc vụ liên bang ở Los Angeles và những khu vực lân cận vẫn được phép chặn xe.
Trong nhiều thập kỷ, đặc vụ thực thi di trú Mỹ chủ yếu thực hiện các cuộc đột kích vào nơi làm việc. Nhưng trong một số cuộc truy quét tại cộng đồng đông dân cư gốc Latin, đặc biệt là ở Nam California, đặc vụ liên bang đã đi khắp đường phố và cả tòa án để yêu cầu cư dân xuất trình bằng chứng quốc tịch. Những cuộc tuần tra, thẩm vấn ngẫu hứng này trái với nhận thức chung rằng hiến pháp cho phép công dân giữ im lặng và đặt ra giới hạn về việc sĩ quan có thể thẩm vấn, bắt và giam giữ ai.
Khi video về những cuộc chạm trán này lan truyền trên mạng, nhiều người gốc Latin là công dân Mỹ bắt đầu mang theo hộ chiếu bên mình trong mọi sinh hoạt hàng ngày.
George Retes Jr., 25 tuổi, cựu binh đang làm nhân viên bảo vệ ở Camarillo, California, cho biết anh đã cố gắng đến nơi làm việc hồi tháng 7 khi nhiều người đang biểu tình phản đối một cuộc truy quét di trú. Anh nói bản thân đã cố giải thích với các sĩ quan rằng mình không tham gia biểu tình và cần vào bên trong, nhưng lại nhận được những chỉ dẫn mâu thuẫn từ họ. Anh kể mình đã quay lại xe và cố lùi theo hướng sĩ quan chỉ định, nhưng những người biểu tình lại tập trung phía sau xe anh.
Sau đó, các sĩ quan liên bang bắn hơi cay vào đám đông, đập vỡ kính chắn gió xe anh, xịt hơi cay vào mặt anh và bắt giam anh. “Khi họ dẫn tôi đi, tôi liên tục nói với họ rằng ‘Tôi là công dân Mỹ. Tôi là người Mỹ. Tôi là một cựu binh. Tôi không làm gì sai cả'”, Retes nhớ lại. Cuối cùng, anh bị giam trong ba ngày mà không được phép gọi điện thoại.
Trong một bài viết đăng trên tờ San Francisco Chronicle tháng trước, Retes tái khẳng định mình bị giam trái phép và cảnh báo những gì anh phải chịu đựng có thể xảy ra với “bất kỳ ai khác”. Đáp lại, Bộ An ninh Nội địa giải thích trên X rằng Retes bị bắt trong cuộc đột kích “vì tội hành hung”.
Đặc vụ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) bắt hai người nhập cư giấy tờ hợp pháp nhưng có tiền án tại bãi đậu xe của cửa hàng Home Depot ở Tucson, Arizona, hồi tháng một. Ảnh: Reuters
Hồi tháng 8, một thiếu niên 15 tuổi, là công dân Mỹ, bị khuyết tật phát triển đang ngồi trong ôtô cùng mẹ bên ngoài một trường trung học ở Los Angeles để chờ anh họ đăng ký học thì bị các đặc vụ bao vây. Cậu bé bị chĩa súng và còng tay trong vài phút trước khi các đặc vụ thả ra, theo lời luật sư và đơn khiếu nại gửi tới cơ quan di trú liên bang.
Khi được hỏi về sự việc, quan chức di trú cho biết họ đang truy đuổi một người đàn ông từ El Salvador có liên hệ với băng đảng. Trong đơn khiếu nại, luật sư của cậu bé, được xác định là B.G., khẳng định các đặc vụ lúc bấy giờ đã có hành động phân biệt chủng tộc với một công dân Mỹ gốc Mexico và đặt gia đình cậu vào tình thế nguy hiểm.
Leonardo Garcia Venegas, sinh ra ở Florida, kể hồi tháng 5, trong lúc làm việc tại một công trường xây dựng ở Foley, Alabama, anh đã nhìn thấy các đặc vụ di trú xô người anh trai không có giấy tờ hợp lệ của mình xuống sàn.
Anh rút điện thoại ra quay phim và nhanh chóng bị các sĩ quan khác quật xuống đất, Venegas kể. Họ còng tay anh suốt nhiều giờ với lý do giấy tờ tùy thân của anh là giả.
Phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa nói rằng Venegas đã cố cản trở các sĩ quan di trú bằng tác động vật lý, nhưng không có cáo buộc nào được đưa ra. Trong khi đó, Venegas khẳng định mình chỉ đứng quay phim cách ở khoảng cách vài m.
Hơn một tháng sau, tại công trường xây dựng khác ở thành phố Fairhope, anh lại bị các đặc vụ chặn lại. Lần này, các đặc vụ không còng tay, nhưng họ tiếp tục thẩm vấn về quốc tịch, hộ tống anh ra ngoài và giữ anh lại ít nhất nửa giờ, Venegas cho hay.
“Tôi không thể làm việc yên ổn nữa”, Venegas nói. “Tôi lúc nào cũng lo lắng”.
Đối với những người Mỹ bị mắc kẹt trong làn sóng truy quét di trú của chính quyền, những cuộc chạm trán như vậy có thể để lại những ấn tượng sâu sắc, dù họ vẫn phải tiếp tục cuộc sống.
Miguel Angel Ponce Jr., 33 tuổi, nói anh vẫn thấy lo sợ sau những gì xảy ra với mình hồi tháng 7. Ponce kể anh đang đi làm ở Houston thì bị các đặc vụ ICE chặn lại cách nhà vài phút lái xe. Anh không được cho biết lý do bị bắt mà các đặc vụ chỉ thông báo ngắn gọn rằng anh trông giống người họ đang tìm kiếm. Ponce bị còng tay và chở đến một bãi đậu xe gần đó, nơi anh bị giữ lại hơn hai giờ.
Một phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa cho biết Ponce “bị bắt do nhầm lẫn”, thêm rằng ngay khi xác nhận anh không phải người họ đang truy tìm, “các đặc vụ đã đưa anh trở về nơi cư trú và xin lỗi”.
Chiến thuật trên làm dấy lên hoài nghi ngay cả trong số những người vốn ủng hộ chiến dịch truy quét nhập cư của Tổng thống Trump.
“Nếu làm quá quyết liệt, bạn không được phép mắc sai lầm”, Daniel Garza, cựu cảnh sát ủng hộ ông Trump và hiện đứng đầu Libre Initiative, nhóm bảo thủ tập trung vào việc tiếp cận cử tri gốc Latin, cho biết. “Nếu ai đấy bị chặn lại chỉ vì vẻ ngoài của họ, đó là một vấn đề”.
Đồng NaiTrước tình trạng quốc lộ 51 – tuyến huyết mạch nối TP HCM với Đồng Nai hư hỏng nghiêm trọng, hai doanh nghiệp đề xuất Thủ tướng cho được nâng cấp theo hình thức BOT.
Theo liên danh (Tổng công ty Xây dựng số 1 – CC1 và Công ty cổ phần Phát triển đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu – BVEC) mặt đường quốc lộ 51 lồi lõm, dày đặc ổ gà, nhiều đoạn dải phân cách hư hỏng, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Việc nâng cấp sẽ giúp tăng năng lực lưu thông, giảm ùn tắc và hỗ trợ phát triển kinh tế khu vực.
Quốc lộ 51 hư hỏng dạo tháng 8 qua địa bàn phường Long Hưng. Ảnh: Phước Tuấn
CC1 và BVEC từng đầu tư hai dự án BOT trên tuyến nhưng đều phải dừng thu phí khi chưa thu hồi vốn. Dự án cầu Đồng Nai mới và tuyến hai đầu cầu do CC1 đầu tư với tổng vốn hơn 3.140 tỷ đồng dừng thu phí từ tháng 8/2020. BVEC triển khai BOT quốc lộ 51 cũng dừng thu phí từ tháng 1/2023.
Hai doanh nghiệp mong muốn tiếp tục tham gia dự án nâng cấp quốc lộ 51 giai đoạn 2, đồng thời xử lý các vướng mắc còn tồn tại từ các dự án trước. Chi tiết phương án đầu tư và tổng mức vốn chưa được công bố.
Hướng tuyến quốc lộ 51 qua sân bay Long Thành. Đồ họa: Khánh Hoàng
Quốc lộ 51 dài 72 km, kết nối Đồng Nai với Bà Rịa – Vũng Tàu cũ (nay là TP HCM), là trục giao thông chính nối sân bay Long Thành với Biên Hòa, Bình Dương và TP HCM trong bối cảnh các dự án đường sắt vẫn chưa triển khai.
Gần 100 xe buýt CNG mới trị giá 2-3 tỷ đồng mỗi chiếc bị tồn kho từ năm 2018 do không còn phù hợp với lộ trình chuyển đổi sang phương tiện điện, năng lượng xanh.
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP HCM, số xe trên thuộc sở hữu của Tổng công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn – TNHH MTV (Samco), đến nay vẫn chưa đưa vào sử dụng. Nguyên nhân dẫn tới việc tồn kho do nhiều yếu tố như: thiếu trạm cung cấp nhiên liệu CNG, cung vượt cầu và thay đổi kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Buýt CNG chở khách ở TP HCM. Ảnh: Giang Anh
Trong khi đó, theo chương trình hành động thực hiện lộ trình chuyển đổi phương tiện mà Thủ tướng đã phê duyệt, từ năm 2025, toàn bộ xe buýt thay thế hoặc đầu tư mới phải sử dụng điện và năng lượng xanh. Xe dùng khí nén thiên nhiên (CNG) chỉ được xem là phương tiện thân thiện môi trường, chưa thuộc nhóm nhiên liệu xanh. Vì vậy, Sở cho rằng Samco cần sớm xây dựng phương án kinh doanh mới phù hợp xu thế chuyển đổi.
Trước đây, TP HCM từng khuyến khích phát triển xe buýt CNG vì ưu điểm phát thải thấp hơn xe chạy dầu diesel. Tuy nhiên, các doanh nghiệp gặp khó khăn do chi phí đầu tư cao, hạ tầng trạm nạp hạn chế và mức trợ giá chưa phù hợp. Hiện thành phố có khoảng 500 xe buýt CNG đang hoạt động, ngoài gần 100 xe mới bị tồn kho.
Sau khi mở rộng địa giới hành chính với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, TP HCM hiện có 164 tuyến buýt với khoảng 2.342 xe, trong đó hơn 600 xe là buýt điện. Theo lộ trình, đến năm 2030 toàn bộ xe buýt trên địa bàn sẽ chuyển sang sử dụng điện và năng lượng xanh. Mạng lưới buýt cũng sẽ được mở rộng với hơn 3.300 xe điện, gồm hơn 2.200 xe trên các tuyến hiện hữu và hơn 1.100 xe ở các tuyến mới.
Cảnh sát huy động 6 xe cứu hỏa cùng hàng chục chiến sĩ để dập tắt đám cháy nhà dân trong ngõ 947 phố Đê La Thành, gần Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Khoảng 21h30 hôm nay, lửa bùng lên dữ dội kèm theo nhiều tiếng nổ tại tầng 4 ngôi nhà bốn tầng trong ngõ phố Đê La Thành. Nhà cháy rộng 35 m2, cách Bệnh viện Phụ sản Hà Nội khoảng 300 m, tầng 4 được cơi nới, dựng khung sắt.
Do khu vực cháy chứa nhiều mùn cưa, gỗ ép nên lửa bùng lên rất mạnh, tạo thành cột khói lửa cao hàng chục mét.
Đám cháy xảy ra ở tầng 4 ngôi nhà bốn tầng kèm theo nhiều tiếng nổ. Video: Văn Chiến
Khoảng 7 phút sau khi lửa bùng lên, 6 xe cứu hỏa cùng hàng chục chiến sĩ được điều động tới hiện trường. Xe cứu hỏa xếp dọc phố Đê La Thành, buộc lực lượng chức phải cấm hai đầu đường và một số ngách để phục vụ chữa cháy. Điện cũng bị cắt. Hai bên đường, hàng trăm người dân đứng theo dõi.
Cảnh sát sử dụng máy bơm hút nước từ hồ Ngọc Khánh gần đó để chữa cháy. Đến khoảng 22h30, hỏa hoạn được dập tắt, không gây thiệt hại về người. Nguyên nhân đang được làm rõ.
Hiện trường vụ cháy tối 10/10. Ảnh: Lê Huy
11h trưa cùng ngày, sau tiếng nổ lớn gây rung chuyển mặt đất, kho dược ở xã Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ cũ) bốc cháy ngùn ngụt, một công nhân tử vong.
Xe ngập qua nóc thường bị hư hại toàn diện từ điện, động cơ đến nội thất, dù có sửa chữa, xe không còn bền như ban đầu.
Sau trận mưa lớn và ngập vừa qua, hàng trăm ôtô ở Thái Nguyên bị ngập nước, có xe chìm gần như hoàn toàn. Hầu hết các xe đều ngâm nước gần hai ngày, khiến bùn đất tràn vào khoang lái và khoang động cơ. Mức độ hư hại của xe phụ thuộc chủ yếu vào độ sâu của nước ngập. Càng ngập cao và xe chìm trong ngập lâu, chi phí sửa càng lớn, khả năng phục hồi như cũ càng thấp.
Ngập đến nóc: mức rất nặng, gần như “vô phương cứu chữa”
Nước bùn tràn vào khoang động cơ của xe bị ngập đến nóc tại Thái Nguyên. Ảnh: HyundaiĐông Đô
Khi nước dâng tới nóc xe, mức độ hư hại gần như toàn phần. Nước bẩn tràn vào khoang máy, nội thất và hệ thống điện qua các khe hở nhỏ, gây đoản mạch, phá hỏng cảm biến, mô-đun điều khiển và dây dẫn.
Không chỉ hệ thống điện, nước còn có thể lọt vào động cơ, hộp số và cụm truyền động, khiến dầu bị nhiễm bẩn, các chi tiết kim loại rỉ sét. Dù xe được kéo lên và sấy khô, hơi ẩm vẫn đọng lại trong các khe nhỏ, gây ăn mòn âm ỉ theo thời gian. Song song đó, nội thất bị ngấm nước lâu ngày dễ sinh nấm mốc, ám mùi, trong khi bùn đất bám trong hệ thống gió, điều hòa và phanh rất khó làm sạch hoàn toàn.
Việc phục hồi xe ở mức này gần như không khả thi. Nếu cố sửa, gara sẽ phải tháo rời toàn bộ xe, thay toàn bộ ECU, dây điện, đại tu động cơ, thay nội thất và sơn phủ lại khung gầm. Tuy vậy việc sửa chữa này chỉ mang tính “chữa cháy”, không đảm bảo an toàn vận hành lâu dài.
Nếu được xử lý kỹ, xe từng bị ngập sâu vẫn có thể vận hành trở lại nhưng dễ gặp lỗi sau vài tháng sử dụng. Khi nước đã xâm nhập vào mô-đun điều khiển, cảm biến hay các giắc nối, việc sấy khô chỉ mang tính tạm thời. Hơi ẩm còn sót lại hoặc rỉ sét sẽ khiến hệ thống điện hoạt động chập chờn. Đây là dạng hư hại âm thầm, thường khó phát hiện và rất tốn kém nếu phải thay lại toàn bộ dây điện.
Bên cạnh đó, nội thất khó trở về trạng thái ban đầu dù đã được tháo sấy, khử mùi, các vật liệu như nỉ trần, mút ghế hay thảm sàn vẫn giữ ẩm và dễ mốc trở lại khi thời tiết nồm ẩm. Một số gara có thể làm mới bề mặt, nhưng mùi ẩm mốc đặc trưng của xe ngập nước gần như không thể loại bỏ hoàn toàn, trừ khi chủ xe đồng ý thay mới toàn bộ lớp nỉ, ghế thay vì sấy khô, nhưng chi phí này rất tốn kém.
Hơn nữa, các chi tiết cơ khí đều có thể bị ăn mòn từ bên trong một khi xe đã ngập sâu trong nước bẩn. Những hư hại kiểu này thường không lộ ngay, nhưng sau một thời gian, xe sẽ dần xuất hiện tiếng kêu lạ, rung nhẹ hoặc hao dầu bất thường, khiến chi phí khắc phục có thể cao gấp nhiều lần so với giá trị ban đầu.
Tổng chi phí cho sửa chữa có thể vượt 50% giá trị xe hoặc hơn, trong khi độ bền và độ tin cậy không thể phục hồi như cũ. Chính vì thế ở nhiều quốc gia, công ty bảo hiểm xếp xe ngập nặng (từ vô-lăng trở lên) vào diện “total loss”, có nghĩa là hư hại toàn phần, đồng nghĩa với việc xe bị loại bỏ vĩnh viễn thay vì sửa chữa.
Ngập đến vô-lăng: mức nặng, động cơ và hệ thống điện bị hư hại
Nội thất một xe Audi ngập nước ở Thái Nguyên với phủ bùn đất trên vô-lăng, táp-lô, ngày 9/10. Ảnh: Giang Huy
Khi nước dâng lên tới vô-lăng, phần lớn các mô-đun điều khiển, cảm biến, hộp ECU, dàn lạnh điều hòa và hộp số đều bị ảnh hưởng. Nội thất lúc này bị bão hòa nước, các chi tiết kim loại rỉ sét, bùn đất xâm nhập sâu vào khoang máy. Nếu động cơ còn hoạt động lúc ngập, nguy cơ thủy kích rất cao, khiến cong piston, gãy tay biên hoặc hỏng trục khuỷu.
Để phục hồi, kỹ thuật viên buộc phải tháo toàn bộ chi tiết nội thất để sấy, thay mới ECU, dây điện, cảm biến, lọc nhiên liệu và các loại dung dịch trên xe. Tổng chi phí lúc này có thể từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng, tùy vào việc xe có nổ máy lúc ngập hay không.
Tuy vậy, mức độ tin cậy của xe khi khôi phục lại sẽ không như nguyên bản, do những hư hỏng này rất khó để xử lý một cách triệt để. Các lỗi về cơ khí, điện, chập mạch hoặc mùi ẩm mốc vẫn có thể tái phát theo thời gian.
Ngập qua bánh, đến sàn xe: mức trung bình, dễ phát sinh ẩm mốc nội thất
Bùn ngập đến sàn và ghế xe tại Thái Nguyên. Ảnh: Giang Huy
Khi nước vượt quá sàn, nước có thể ngấm vào thảm sàn, ghế nỉ, các giắc nối dây điện và cảm biến túi khí đặt dưới ghế. Nước còn có thể xâm nhập vào những lớp đệm mút ở cửa, bên trong ghế da khiến nội thất bắt đầu có mùi ẩm mốc, thậm chí sinh nấm nếu không xử lý ngay.
Để khôi phục, chủ xe cần mang xe đến các trung tâm chăm sóc xe chuyên dụng. Lúc này, kỹ thuật viên sẽ tháo toàn bộ nội thất để sấy khô, khử mùi, đồng thời thay dầu và lọc gió. Chi phí phục hồi cho mức này khoảng 10-30 triệu đồng, tùy dòng xe và mức độ thiệt hại. Xe có thể hoạt động bình thường trở lại, không ảnh hưởng quá nhiều về mặt cơ khí, nhưng nếu để lâu không xử lý, hơi ẩm còn sót lại có thể gây rỉ sét hệ thống điện sau vài tháng sử dụng, và sinh nấm mốc gây độc cho không khí trong xe.
Ngập đến bánh xe: mức nhẹ, có thể khắc phục hoàn toàn
Khi nước chỉ ngập đến bánh, xe chủ yếu bị ảnh hưởng ở phần gầm, phanh và các cảm biến ABS gần bánh xe. Nếu chủ xe không dừng giữa vùng ngập và xe không chết máy, hư hại thường không đáng kể.
Sau khi thoát khỏi khu vực ngập, chủ xe chỉ cần rửa gầm, vệ sinh má phanh, kiểm tra cảm biến và thay dầu phanh, nhớt máy nếu cần. Mức chi phí phục hồi, vệ sinh dao động 2-5 triệu đồng. Xe ở mức ngập này gần như có thể khôi phục hoàn toàn, không để lại ảnh hưởng lâu dài nếu được xử lý sớm.
Bài học xương máu cho những chủ phương tiện liều mình điều khiển ôtô qua đường ngập nước.
Những ngày vừa qua, mưa lớn kéo dài đã khiến nhiều tuyến đường ở Hà Nội rơi vào tình trạng ngập úng nghiêm trọng. Trong lúc di chuyển, tôi chủ quan nghĩ rằng mức nước ngập chỉ ngang bánh xe thì vẫn có thể đi qua được đoạn qua hầm chui dân sinh đại lộ Thăng Long, chiều 3/10. Tuy nhiên, thực tế lại không hề đơn giản như vậy.
Khi xe lao vào vùng nước sâu, phần mũi xe tạo sóng nước dồn về phía trước, khiến nước tràn vào cổ hút gió của động cơ. Hậu quả là xe bị chết máy giữa dòng. Từ đó, hàng loạt rủi ro xảy ra:
Thứ nhất, nếu cố đề nổ lại, rất dễ dẫn đến hiện tượng thủy kích, khiến tay biên bị gãy – lỗi nghiêm trọng nhất của động cơ.
Thứ hai, khi xe bị ngập lâu, nước có thể xâm nhập vào các hộp điều khiển điện tử (ECU, ABS, hộp cầu chì…), gây chập điện hoặc hỏng vi mạch – hậu quả kéo dài, khó khắc phục triệt để.
Thứ ba, nội thất bị ẩm mốc, đặc biệt là mút cách âm, sàn xe và ghế, khiến xe có mùi khó chịu, giảm giá trị sử dụng lâu dài.
Xe Mercedes C250 bị thủy kích khi cố đi qua đường ngập ngày 3/10. Ảnh: Trung Dũng
Hiện tại, chiếc Mercedes C250 của tôi phải nằm xưởng dài ngày. Chi phí khắc phục dự kiến hơn 100 triệu đồng, mà vẫn chưa chắc ổn định hoàn toàn, bởi hệ thống điện trên dòng xe Đức rất phức tạp. Còn việc mua xe mới thì chưa nằm trong khả năng tài chính. Một bài học đắt giá cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Lỗi có thể xảy ra khi lái xe qua vùng ngập nước
Theo các kỹ sư ôtô, hiện tượng thủy kích xảy ra khi nước lọt vào buồng đốt trong quá trình piston nén. Nước không thể nén như không khí nên sẽ làm con đội, tay biên hoặc trục khuỷu bị cong hoặc gãy ngay lập tức.
Một số hệ thống nhạy cảm như cổ hút gió đặt thấp (ở cản trước) rất dễ hút nước. Ống xả bị ngập khiến khí không thoát ra ngoài được, làm động cơ “nghẹt thở”. Hộp điện đặt dưới sàn xe (thường ở ghế phụ hoặc khoang cốp) cũng dễ bị ẩm, gây lỗi điện hàng loạt.
Bài học và kinh nghiệm rút ra
Tuyệt đối không chủ quan với nước ngập. Ngay cả khi nước chỉ “ngang bánh”, vẫn tiềm ẩn nguy cơ. Nếu không chắc chắn, hãy dừng lại quan sát hoặc chọn đường khác.
Không cố đề nổ khi xe đã chết máy trong nước. Nếu nước đã vào động cơ, việc cố khởi động chỉ khiến hỏng nặng hơn. Hãy ngắt nguồn điện, gọi cứu hộ kéo xe về garage.
Giữ tốc độ đều và thấp khi đi qua vùng nước nông. Không nên tăng ga hoặc phanh gấp để tránh tạo sóng nước mạnh. Giữ tua máy ở mức vừa phải (1.500–2.000 vòng/phút) tùy kinh nghiệm.
Mercedes C250 được xe cứu hộ đưa về xưởng. Ảnh: Trung Dũng
Sau khi qua vùng ngập, cần kiểm tra xe ngay: Dầu máy, dầu hộp số có bị đổi màu (do lẫn nước) hay không. Phanh, lốp và hệ thống gầm có bị cặn bẩn bám không. Đặc biệt kiểm tra mùi ẩm, sàn xe và hệ thống điện.
Mua bảo hiểm thủy kích. Đây là khoản nhỏ nhưng rất đáng giá, đặc biệt ở các thành phố thường xuyên mưa ngập như Hà Nội, TP HCM.
Lời kết
Một phút chủ quan có thể phải trả giá bằng hàng trăm triệu đồng và mất phương tiện di chuyển hàng tháng trời. Hy vọng chia sẻ thực tế này sẽ giúp các bác tài thận trọng hơn khi di chuyển trong mưa ngập, nhất là trong điều kiện thời tiết thất thường hiện nay.
An toàn không chỉ nằm ở tay lái, mà ở cả sự tỉnh táo và hiểu biết.
Đại học Thương mại, Kinh tế TP HCM, Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội)… chi hàng tỷ đồng cho sinh viên nghiên cứu khoa học, tăng đều qua từng năm.
Thông tin được chia sẻ bên lề Hội thảo Khoa học quốc tế sinh viên nghiên cứu khoa học (SR_ICYREB 2025) của các trường khối ngành kinh tế và kinh doanh, do Đại học Thương mại chủ trì, sáng 10/10.
Đại học Thương mại cho biết đầu tư cho hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên tăng liên tục trong ba năm gần đây, từ 1,8 tỷ đồng năm 2022 lên 2,8 tỷ năm ngoái.
Đại học Kinh tế TP HCM tương tự. Năm 2021, trường dành 0,4 tỷ đồng để hỗ trợ hoạt động nghiên cứu cho sinh viên, học viên, tới năm 2024 tăng gấp 9 lần, lên 3,62 tỷ.
Không công bố con số cụ thể, song trường Đại học Kinh tế – Luật (Đại học Quốc gia TP HCM) và trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết cũng chi hàng tỷ đồng mỗi năm cho hoạt động này, tăng đều qua từng năm. Trường Đại học Kinh tế còn tăng thưởng khoảng 10% cho các đề tài được công bố trên các tạp chí uy tín thế giới, nếu có sinh viên tham gia.
Sinh viên trình bày nghiên cứu khoa học tại Hội thảo SR_ICYREB 2025, sáng 10/10. Ảnh: TMU
Ngoài ra, các trường cũng thay đổi nhiều chính sách, quy định để khuyến khích sinh viên nghiên cứu.
Tại Đại học Kinh tế – Luật TP HCM, thạc sĩ Nguyễn Quang Hưng, Giám đốc Trung tâm đổi mới và Khởi nghiệp, cho biết tổ chức buổi hội thảo, tọa đàm theo từng khoa để sinh viên hình dung về hoạt động nghiên cứu từ năm thứ nhất. Các em sẽ biết quy trình, các phương pháp và chọn đề tài nghiên cứu một cách khái quát nhất.
“Hoạt động này cũng giúp sinh viên có cái nhìn khác về việc nghiên cứu, không nhất thiết phải đồ sộ như một sáng chế khoa học, mà sẽ đi từ những vấn đề rất đời thường, như hành vi mua hàng trực tuyến và các yếu tố tác động xung quanh chẳng hạn”, ông Hưng nói.
Theo TS Nguyễn Đức Lâm, Trưởng phòng Nghiên cứu Khoa học và Hợp tác Phát triển, trường Đại học Kinh tế, trường còn đặt chỉ tiêu cho các khoa, viện về việc giảng viên hỗ trợ sinh viên nghiên cứu.
Nhờ đó, các trường đánh giá nghiên cứu của sinh viên được cải thiện cả về số lượng và chất lượng.
Như ở Đại học Thương mại, trong năm học 2024-2025, sinh viên thực hiện thành công hơn 800 đề tài, tăng hơn gấp đôi so với 5 năm trước. Số sinh viên tham gia nghiên cứu là hơn 3.400, chiếm gần 20% tổng sinh viên cả trường, trong khi mức theo quy định hiện hành chỉ 7%. Số đề tài tham gia xét giải cấp Bộ là 11, tăng 3-4 so với các năm học trước đó.
PGS.TS Hà Văn Sự chia sẻ tại hội nghị, sáng 10/10. Ảnh: Thanh Hằng
PGS.TS Hà Văn Sự, Phó hiệu trưởng trường Đại học Thương mại, cho biết mục tiêu của các trường đại học khối ngành kinh tế trong thời gian tới là gắn được lý thuyết với giải quyết vấn đề thực tế, thông qua nghiên cứu.
Nhóm trường kinh tế dự kiến mở rộng hợp tác bằng cách chia sẻ dữ liệu nghiên cứu, tổ chức nhiều cuộc thi, hội nghị để thu hút sinh viên từ các trường, đồng thời quốc tế hóa các dự án bằng cách phối hợp và trao đổi với các đại học nước ngoài.
Hội đồng trường ở các cơ sở công lập sẽ dừng hoạt động từ ngày 1/1/2026, theo dự kiến của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Tại tọa đàm góp ý dự thảo sửa đổi Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học chiều 10/10, bà Mai Thị Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, cho biết việc này nhằm cụ thể hóa một số nội dung Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo.
Cụ thể, Nghị quyết yêu cầu không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường có thỏa thuận quốc tế). Người đứng đầu cơ sở giáo dục là bí thư cấp ủy.
Do đó, hội đồng đại học, hội đồng trường không còn được đề cập ở dự thảo hai luật sửa đổi, đồng nghĩa chấm dứt hoạt động khi luật được thông qua, dự kiến từ ngày 1/1/2026.
Dự thảo Luật Giáo dục và Giáo dục đại học chỉ còn quy định tổ chức hội đồng trường ở các cơ sở tư thục hoặc những trường thành lập theo thỏa thuận của Chính phủ.
Theo bà Mai Anh, một số đại biểu kiến nghị chấm dứt hoạt động hội đồng trường trước thời điểm nói trên để các đơn vị kiện toàn cơ cấu tổ chức trước thời điểm năm mới. Tổ soạn thảo sẽ nghiên cứu việc này.
Bà Mai Thị Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, trao đổi về điểm mới của Luật Giáo dục và Giáo dục đại học, chiều 10/10. Ảnh: Lệ Nguyễn
Ở bậc đại học, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhận định một số vấn đề đặt ra là tính pháp lý của các văn bản trước đây cũng như việc bổ nhiệm hiệu trưởng và các cấp phó do hội đồng trường quyết định. Ông yêu cầu tổ soạn thảo nghiên cứu làm rõ, hướng dẫn cụ thể.
Theo dự thảo Luật Giáo dục đại học sửa đổi, khi chấm dứt hoạt động, các văn bản do hội đồng đại học, hội đồng trường ban hành tiếp tục được áp dụng cho đến khi có quyết định bãi bỏ, thay thế, nhưng không quá 12 tháng.
Hiệu trưởng và cấp phó đã được bổ nhiệm sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ đến khi cơ quan quản lý trực tiếp bổ nhiệm lại. Trường hợp hết hạn trước ngày 2/1/2026, cơ quan quản lý trực tiếp sẽ thực hiện quy trình bổ nhiệm mới.
Hội đồng trường là tổ chức quản trị, quyết định định hướng phát triển, cơ cấu tổ chức, phân bổ và sử dụng nguồn lực, giám sát việc thực hiện chiến lược và trách nhiệm giải trình trong trường công lập.
Theo quy định của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học cách đây 6 năm, hội đồng trường được thành lập ở tất cả các cấp, từ mầm non đến đại học. Riêng ở đại học, hội đồng trường công lập có ít nhất 15 thành viên, nhiệm kỳ 5 năm, họp ba tháng một lần.
Thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy 167/171 cơ sở giáo dục đại học công lập (trừ các trường thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) đã thành lập, kiện toàn hội đồng trường.
