Đại học Oxford năm thứ 10 liên tiếp dẫn đầu bảng xếp hạng đại học tốt nhất thế giới, theo đánh giá của THE.
Tổ chức Times Higher Education (THE) ngày 9/10 công bố bảng xếp hạng đại học năm 2026. Mỹ và Anh tiếp tục thống trị top 10 với các gương mặt quen thuộc, song dao động nhẹ về thứ hạng.
Đại học Oxford và Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) giữ vững hai vị trí đầu bảng. Đại học Princeton vươn lên top 3, trong khi Đại học Harvard tụt 2 hạng xuống bậc 5. Đại học Cambridge, Đại học Stanford và Hoàng gia London cùng tăng nhẹ một hạng.
Ở châu Á, Trung Quốc có 5 trường lọt vào top 40, tăng hai so với năm ngoái. Còn Ấn Độ vươn lên xếp thứ hai về số lượng trường được xếp hạng, chỉ sau Mỹ.
Tên trường
Quốc gia
Xếp hạng 2026
Xếp hạng 2025
Đại học Oxford
Anh
1
1
Viện Công nghệ Massachusetts (MIT)
Mỹ
2
2
Đại học Princeton
Mỹ
=3
4
Đại học Cambridge
Anh
=3
5
Đại học Harvard
Mỹ
=5
3
Đại học Stanford
Mỹ
=5
6
Viện Công nghệ California
Mỹ
7
7
Đại học Hoàng Gia London
Anh
8
9
Đại học California, Berkeley
Mỹ
9
8
Đại học Yale
Mỹ
10
10
Bảng xếp hạng năm nay dựa vào 18 chỉ số, thuộc 5 trụ cột, như mọi năm. Trong đó, chất lượng nghiên cứu chiếm trọng số lớn nhất (30%), theo sau là chất lượng giảng dạy (29,5%), môi trường nghiên cứu (29%), tính quốc tế (7,5%), thu nhập và bằng sáng chế (4%).
Năm nay, THE khảo sát và xếp hạng gần 2.200 cơ sở giáo dục đại học từ 115 quốc gia và vùng lãnh thổ. Việt Nam có 11 đại diện, tăng 2 so với năm ngoái. Dẫn đầu là Đại học Kinh tế TP HCM (hạng 501-600).
THE là một trong bốn tổ chức xếp hạng đại học có ảnh hưởng lớn, bên cạnh QS, ARWU và US News. Bảng xếp hạng đại học danh tiếng được tổ chức này công bố lần đầu vào năm 2011.
Bệnh nhân ung thư gan người Trung Quốc sống hơn 170 ngày sau khi được các bác sĩ cấy ghép một phần gan lợn biến đổi gen vào cơ thể ông.
Ca bệnh được thông báo trong nghiên cứu do Bệnh viện Liên kết số 1 thuộc Đại học Y An Huy thực hiện, công bố trên tạp chí Journal of Hepatology, hôm 9/10. Theo nhóm chuyên gia, dù bệnh nhân không qua khỏi, thành công ban đầu của ca phẫu thuật mở ra hy vọng về một giải pháp “bắc cầu”, giúp kéo dài sự sống cho hàng nghìn người đang chờ gan hiến tặng.
Tháng 5/2024, các bác sĩ phẫu thuật cho một bệnh nhân nam, 71 tuổi, bị ung thư gan giai đoạn cuối. Họ cắt bỏ thùy phải chứa khối u khổng lồ và ghép một phần gan từ con lợn 11 tháng tuổi đã được chỉnh sửa 10 gen vào phần gan còn lại của bệnh nhân. Lá gan lợn hoạt động trong cơ thể ông suốt 38 ngày trước khi được gỡ bỏ.
Trước đó, bệnh nhân nhập viện với chẩn đoán xơ gan do viêm gan B, kèm khối u lớn ở thùy phải gan. Các bác sĩ thử làm teo khối u bằng phương pháp hóa trị nhắm đích nhưng không thành công. Việc cắt bỏ một phần gan chứa khối u cũng không khả thi, vì phần gan còn lại quá nhỏ để duy trì chức năng trao đổi chất cho cơ thể.
Gần ba tuần sau khi nhập viện, bệnh nhân đau bụng dữ dội do khối u có nguy cơ vỡ. Các bác sĩ tìm kiếm người hiến gan phù hợp trong gia đình nhưng không có ai tương thích. Đứng trước tình thế nguy cấp, gan lợn biến đổi gen trở thành lựa chọn cuối cùng để cứu sống bệnh nhân. Sau khi được giải thích rõ về tính chất thử nghiệm của ca phẫu thuật, bệnh nhân và con gái đã đồng ý.
Ca cấy ghép lập tức cho thấy những dấu hiệu tích cực. Lá gan lợn nhanh chóng chuyển sang màu đỏ hồng, chứng tỏ được tưới máu tốt, và bắt đầu sản xuất mật – một chức năng quan trọng của gan. Trong 10 ngày đầu, cơ thể bệnh nhân không xuất hiện dấu hiệu thải ghép cấp tính, phần gan tự thân của ông cũng bắt đầu phục hồi tốt hơn.
Tuy nhiên, đến ngày thứ 25, các biến chứng bắt đầu phát sinh. Tim bệnh nhân có dấu hiệu quá tải, cơ thể xuất hiện phản ứng viêm và tình trạng vi mạch huyết khối (hiện tượng các cục máu đông nhỏ hình thành, làm tắc nghẽn và tổn thương các mạch máu nhỏ). Đến ngày thứ 37, tình trạng bệnh nhân trở nặng, huyết áp tụt đột ngột.
Nhận thấy phần gan tự thân của bệnh nhân đã tái tạo và đủ khả năng duy trì sự sống, đội ngũ y tế quyết định gỡ bỏ lá gan lợn vào ngày thứ 38. Sau đó, gan của bệnh nhân tiếp tục hoạt động ổn định, song đến ngày thứ 135, ông bị xuất huyết tiêu hóa và qua đời sau 171 ngày kể từ ca phẫu thuật đầu tiên.
Các bác sĩ tại Bệnh viện Liên kết số 1 thuộc Đại học Y An Huy, Trung Quốc, cấy ghép gan lợn cho một bệnh nhân nam 71 tuổi hồi tháng 5/2024. Ảnh: Beicheng Sun
Dù kết quả cuối cùng không như mong đợi, thành tựu này vẫn được cộng đồng y khoa quốc tế đánh giá rất cao. Trong một bài xã luận đi kèm, tiến sĩ Heiner Wedemeyer, Trưởng khoa Tiêu hóa và Gan mật tại Trường Y Hannover (Đức), gọi đây là “một lý do để lạc quan một cách thận trọng”.
“Đây thực sự là một bước đột phá. Với tư cách là một bác sĩ chuyên về cấy ghép gan, nó mở ra những góc nhìn và ý tưởng hoàn toàn mới”, CNN dẫn lời ông Wedemeyer.
Thành công ban đầu này có ý nghĩa to lớn vì gan là một cơ quan cực kỳ phức tạp. Trước đây, giới khoa học đã ghép thành công tim và thận lợn cho người, nhưng ghép gan vẫn là một thử thách lớn. “Mọi người thường cho rằng gan quá phức tạp để cấy ghép so với tim hay thận. Tôi nghĩ sau ca bệnh này, quan điểm đó sẽ thay đổi”, tiến sĩ Sun Beicheng, Viện trưởng Bệnh viện Liên kết số 1 và là đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ.
Các tác giả nhấn mạnh mục tiêu của ca phẫu thuật không phải là thay thế vĩnh viễn mà là một “giải pháp bắc cầu” (bridge solution). Đây là một phương pháp y tế tạm thời, sử dụng tạng động vật để cứu sống bệnh nhân trong lúc chờ đợi gan người phù hợp.
“Trong tương lai, chúng ta có thể dùng gan lợn để giúp phần gan còn lại của bệnh nhân có thời gian tái tạo. Khi đó, chỉ cần gỡ bỏ lá gan lợn là bệnh nhân có thể sống. Hoặc ít nhất, chúng ta có thể kéo dài sự sống cho họ 1-2 tháng cho đến khi có gan người hiến tặng”, ông Sun giải thích.
Nhu cầu về tạng cấy ghép trên toàn cầu là rất lớn. Tại Mỹ, hơn 100.000 người đang chờ ghép tạng, trong đó gan là cơ quan có nhu cầu cao thứ hai sau thận. Việc sử dụng nội tạng động vật, đặc biệt là lợn do có nhiều tương đồng với người, được xem là một hướng đi tiềm năng để giải quyết tình trạng khan hiếm này.
Lợn non chăn nuôi ở cơ sở sản xuất nội tạng của United Therapeutics, Mỹ. Ảnh: Minnesota Star Tribune
Cơn đau thắt lưng kéo dài cả năm, Vân, 23 tuổi, ban đầu nghĩ là căng cơ thông thường nhưng tình trạng ngày một tệ hơn đến khi mất cảm giác tiểu tiện.
Cuối tháng 7, cô gái ngụ tại TP HCM phải nhập viện trong tình trạng đau dữ dội. Bác sĩ Lục Đình Phương, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, cho biết phim chụp cho thấy một khối thoát vị đĩa đệm lớn đang chèn ép nặng lên các rễ thần kinh chi phối vận động và tiểu tiện.
“Nếu chậm trễ, nguy cơ liệt vĩnh viễn là rất cao”, bác sĩ Phương nói, thêm rằng bệnh nhân đã có dấu hiệu bí tiểu, nếu không phẫu thuật trong vòng 72 giờ, cơ hội phục hồi chức năng chỉ còn dưới 25%.
Nguyên nhân được xác định là Vân thừa cân, nặng 95 kg trong khi cao 1,64 m, cùng thói quen ngồi nhiều và sai tư thế kéo dài từ thời sinh viên. Cô được phẫu thuật nội soi khẩn cấp để giải phóng chèn ép, bảo tồn chức năng thần kinh.
Thu, ở TP HCM, cũng chịu hậu quả tương tự. Bố mẹ phát hiện cô bị cong vẹo cột sống từ năm lớp 7 nhưng không đưa đi điều trị. Từ đó đến khi trưởng thành, Thu thường xuyên đau mỏi vùng lưng, khó thở, không thể leo nhiều tầng lầu. Sau 10 năm sống chung với bệnh, cô đi khám. Bác sĩ Calvin Q Trịnh, Giám đốc Đơn vị Phục hồi chức năng và hình thể HMR, chẩn đoán Thu bị vẹo cột sống ngực thắt lưng nặng, mất độ ưỡn sinh lý cột sống cổ, các đốt sống ngực đã biến dạng.
Ảnh X-quang đốt sống ngực của Thu bị biến dạng nặng, không thể điều trị lấy lại được hình dáng ban đầu. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Bệnh xương khớp, cột sống vốn là bệnh lý người cao tuổi, thường gặp ở nhóm từ 55 tuổi trở lên. Bộ Y tế ghi nhận 30% dân số Việt Nam mắc thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và đang trẻ hóa, có thể gặp ở người lứa tuổi 20. Nhiều người phát hiện muộn và chữa trị không đúng cách nên tái phát nhiều lần, nặng hơn, dẫn đến mất khả năng vận động.
Những vấn đề thường gặp là chấn thương cột sống, thoái hóa cột sống, u tân sinh, viêm cột sống – tủy sống. Trong đó, nhóm thoái hóa cột sống như thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, trượt đốt sống chèn ép dây thần kinh… phổ biến nhất. Bác sĩ Calvin Q Trịnh cho biết đơn vị tiếp nhận nhiều người trẻ đến khám vì vấn đề cột sống, xương khớp, chiếm 50% số bệnh nhân. Hơn 60% trong số đó làm văn phòng như lễ tân, hành chính, kế toán, công nghệ thông tin, thiết kế… Trong đó, cong vẹo cột sống phổ biến nhất, thường gặp ở người dưới 18 tuổi.
Khảo sát 2.000 người do Alvica Medical thực hiện cho thấy 24% lao động từ 16 đến 26 tuổi nghỉ việc trong năm 2024 vì đau cổ, đau lưng. Khoảng 18% người thuộc thế hệ millennials (sinh từ 1990 đến 1996) nghỉ việc với lý do tương tự. Nhiều chuyên gia cảnh báo thế hệ trẻ về mối đe dọa ngày càng tăng của chứng “cổ công nghệ”.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống ít vận động hoặc vận động quá mức, ngồi sai tư thế, cúi nhìn điện thoại thông minh và máy tính bảng hàng giờ mỗi ngày. Những hoạt động này gây áp lực lên khớp, vượt quá sức chịu đựng, dẫn đến thoái hóa.
Theo bác sĩ Phương, đa số người mắc bệnh xương khớp làm việc trong môi trường văn phòng, ít tập luyện thể thao khiến cơ thể ì ạch, các khớp chịu ảnh hưởng. Làm việc với máy tính nhiều, ngồi bất động một tư thế cũng tác động đến khớp, dẫn đến đau cột sống cổ, vai gáy, thắt lưng. Một số trường hợp đau nhức xương nhưng không điều trị, chỉ uống thuốc, massage để giải quyết tạm thời, để lại biến chứng nặng, khó chữa hơn.
“Cột sống là nền móng của cả cơ thể. Khi cột sống chấn thương, các bộ phận khác cũng chịu ảnh hưởng. Nếu không điều trị có thể ảnh hưởng sinh hoạt, chất lượng cuộc sống, thậm chí tàn phế”, bác sĩ nói. Ngoài ra, chấn thương cột sống trong sinh hoạt, chơi thể thao, tập luyện sai kỹ thuật, bê vác nặng, tai nạn… cũng ảnh hưởng chức năng cột sống và xương khớp.
Bác sĩ can thiệp nắn chỉnh xương cho người bệnh. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Bác sĩ khuyến cáo người trẻ làm việc văn phòng nên bỏ thói quen ngồi quá lâu, ngồi sai tư thế… để giảm nguy cơ gù lưng, gây hại đốt sống, thoái hóa đĩa đệm sớm. Nhóm lao động vất vả cẩn trọng khi bê vác vật nặng, quá sức. Người chơi thể thao cũng không tập luyện quá sức dẫn đến chấn thương vùng cột sống.
Mọi người nên sinh hoạt lành mạnh, hạn chế thức khuya, bổ sung đủ dinh dưỡng, canxi. Hạn chế cúi đầu, đeo túi lệch, gối đầu qúa cao, ngồi sai tư thế. Thường xuyên tập luyện giúp tăng cường sự dẻo dai xương khớp, duy trì cân nặng lành mạnh, giảm áp lực tác động lên cột sống.
Không hút thuốc và sử dụng các chất kích thích, hạn chế rượu bia. Mọi người nên đi khám khi có các triệu chứng bất thường như đau, tê vùng mông, đùi, chân, đi tiểu khó hoặc tay chân đột ngột yếu đi… để phòng ngừa biến chứng nặng.
Trung QuốcSau 7 năm sống trong địa ngục ăn xin, Lý Sáng Nghiệp nhận ra mình mù chữ, quyết tâm đi học lại, đỗ vào trường y và trở thành bác sĩ.
Lý Sáng Nghiệp (còn gọi Li Chuangye), sinh năm 1988 tại một vùng quê nghèo ở Hà Nam, đối mặt với nghịch cảnh từ khi còn là đứa trẻ sơ sinh. Căn bệnh bại liệt lúc 7 tháng tuổi cướp đi khả năng đi lại của anh, buộc Lý phải lê bước trên đôi gót chân. Tuổi thơ anh là chuỗi ngày khao khát được đến trường nhưng bị bạn bè chế nhạo là “đồ vô dụng”.
“Điều đó khiến tôi rất buồn”, người đàn ông 37 tuổi, kể lại với BBC.
Năm lên 9, hy vọng lóe lên rồi vụt tắt. Ca phẫu thuật chân mà cha mẹ anh đã gom góp tất cả tài sản để thực hiện thất bại. Tuyệt vọng, Lý rơi vào trầm cảm và từng muốn tìm đến cái chết. Chính lời nói của mẹ đã níu anh lại. “Chúng ta nuôi con để về già còn có người trò chuyện. Chó mèo không biết nói, ít nhất con có thể nói chuyện với bố mẹ”.
“Tôi biết mình phải sống, không chỉ vì bản thân mình mà còn vì họ nữa”, Lý tâm sự.
Li khi còn là sinh viên. Ảnh: Li Chuangye
Không lâu sau, một người lạ mặt xuất hiện, hứa hẹn về một công việc “bán hương trong chùa” với mức lương hậu hĩnh. Với hy vọng ngây thơ có thể đỡ đần gia đình, cậu bé Lý lén cha mẹ đi theo người đàn ông đó, không ngờ rằng mình đang bước vào một cái bẫy.
7 năm tiếp theo, anh bị ép phải ăn xin cùng hàng chục đứa trẻ khuyết tật khác. Ngay ngày đầu tiên, anh bị ném ra lề đường, cởi trần, hai chân bị vặn ra sau để tạo tư thế đáng thương nhất. “Ở quê tôi, ăn xin là một việc đáng xấu hổ. Khi nhận ra mình đang làm một kẻ ăn mày, tôi đã suy sụp”, anh kể.
Mọi đồng tiền xin được đều bị ông chủ tịch thu. Kiếm được ít, anh bị đánh đập vì cho là lười biếng. “Đó là cảm giác sống trong địa ngục”, Lý nhớ lại. “Tôi xấu hổ, không dám nhìn vào mắt ai. Tôi luôn cầu cho trời mưa hoặc mau tối để không phải ra đường”.
Mỗi đêm giao thừa, anh gọi điện về nhà, nói dối rằng mình vẫn ổn, rồi cúp máy và khóc một mình. Vết sẹo tâm lý đó vẫn còn ám ảnh anh đến tận bây giờ.
Bước ngoặt cuộc đời đến vào năm 16 tuổi, khi anh nhặt được một tờ báo và nhận ra mình chỉ đọc được ba chữ tên của mình. “Tôi không biết đọc, không biết viết. Chỉ có học mới thay đổi được số phận”, Lý nói.
Cùng lúc đó, chính phủ ban hành các chính sách mới, hình sự hóa hành vi lợi dụng trẻ em khuyết tật để ăn xin. Lý cũng hay tin kinh tế gia đình đã khá hơn nên nói với ông chủ rằng muốn về nhà và được chấp thuận. Sau khi đoàn tụ, gia đình mới vỡ lẽ về cuộc sống của Lý suốt những năm qua. Còn Lý khi ấy cũng mới biết hóa ra, kẻ lừa đảo đã đưa cho cha mẹ anh số tiền ít hơn rất nhiều so với lời hứa.
Được gia đình ủng hộ, ở tuổi 16, anh vào học lớp hai, ngồi cùng những đứa trẻ kém mình 10 tuổi. Bỏ qua mọi ánh mắt tò mò, anh lao vào học. “Trước đây tôi đã chịu quá nhiều khổ sở rồi. Giờ được đi học, tôi chỉ muốn tập trung vào sách vở”, Li nói.
Với quyết tâm phi thường, anh hoàn thành chương trình tiểu học và trung học trong 9 năm. Khi nộp đơn vào đại học, Li chọn ngành y với suy nghĩ: “Nếu làm bác sĩ, mình có thể nghiên cứu bệnh của chính mình, giúp gia đình tiết kiệm tiền, cứu người và cống hiến cho xã hội”.
Năm 25 tuổi, Lý trúng tuyển vào một trường y danh tiếng. Trong khi bạn bè dễ dàng di chuyển giữa các phòng bệnh, anh phải vật lộn với từng bước đi. “Điều người khác học trong một ngày, tôi phải mất rất lâu mới làm được”, anh kể.
Để rèn luyện sức khỏe và ý chí, anh quyết định leo núi. Lần đầu tiên chinh phục Thái Sơn, một trong 5 ngọn núi linh thiêng nhất Trung Quốc, anh đã mất 5 ngày 5 đêm. Khi tay chân nứt nẻ, rớm máu, anh dùng cả cơ thể để lết từng bậc đá mà tiến về phía trước. Leo núi dần trở thành đam mê, và những video ghi lại hành trình của anh đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên mạng xã hội.
Bác sĩ Li thích leo núi, đã chinh phục được 5 đỉnh núi nổi tiếng của Trung Quốc, thậm chí cả Vạn Lý Trường Thành. Ảnh: Li Chuangye
Giờ đây, bác sĩ Lý điều hành một phòng khám nhỏ ở vùng quê Tân Cương, sẵn sàng phục vụ bệnh nhân 24/7. Người dân địa phương trìu mến gọi anh là “bác sĩ diệu kỳ”. Dữ liệu từ Hiệp hội Người khuyết tật Trung Quốc cho thấy chỉ một phần nhỏ trong số 85 triệu người khuyết tật của đất nước có thể tiếp cận giáo dục đại học và việc làm ổn định.
Nhìn lại quá khứ, anh không oán hận kẻ đã lừa mình. Anh tin rằng 7 năm đau khổ đó, dù tàn nhẫn, đã tôi luyện nên một Lý Sáng Nghiệp mạnh mẽ hơn, không còn bận tâm đến ánh mắt hay lời phán xét của người khác.
“Cuộc đời chúng ta giống như leo núi”, anh chiêm nghiệm. “Leo xong ngọn này, lại có ngọn khác ở phía trước. Con người phải luôn lạc quan, tích cực và không bao giờ từ bỏ ước mơ”.
Đôla Mỹ mạnh lên và lực bán chốt lời khiến giá vàng giảm hơn 60 USD, về dưới mốc 4.000 USD một ounce.
Chốt phiên giao dịch 9/10, giá vàng thế giới giao ngay giảm gần 65 USD, về 3.975 USD một ounce. Sang phiên sáng 10/10, giá hiện nhích lên 3.990 USD.
Thị trường đi xuống do đôla Mỹ tăng giá và nhà đầu tư bán chốt lời sau khi giá vượt mốc 4.000 USD phiên trước đó. Ngày 8/10, kim loại quý có thời điểm lập kỷ lục mới tại 4.059 USD một ounce. Thông tin về thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas cũng khiến nhu cầu trú ẩn sụt giảm.
Giá vàng thế giới tăng cao trong phiên 9/10, sau đó giảm mạnh. Đồ thị: Kitco
Dollar Index – đo sức mạnh của đồng đôla với 6 tiền tệ lớn – hiện tăng 0,5%, tiến sát đỉnh 2 tháng. USD tăng khiến vàng đắt đỏ với người mua ngoài Mỹ.
“Nhà đầu tư đã rời bỏ vàng khi thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza có hiệu lực. Thỏa thuận này hạ nhiệt căng thẳng tại khu vực nổi tiếng bất ổn”, Tai Wong – nhà đầu tư kim loại quý độc lập tại Mỹ cho biết.
Israel và Hamas ký thỏa thuận ngừng bắn hôm 9/10. Đây là bước đầu trong kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt chiến sự tại Gaza.
“Giá vàng và bạc có thể điều chỉnh sâu hơn nữa. Nhưng các động lực chủ chốt của vàng, như nhu cầu đa dạng hóa dự trữ và khối nợ công toàn cầu tăng vẫn không thay đổi. Triển vọng vì thế vẫn sáng sủa”, Wong dự báo.
Từ đầu năm, kim loại quý này đã tăng 52%. Các động lực chính là căng thẳng địa chính trị, lực mua của các ngân hàng trung ương và quỹ ETF, kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất và bất ổn kinh tế quanh chính sách thuế nhập khẩu của Mỹ.
Biên bản cuộc họp tháng 9 cho thấy quan chức Fed vẫn lo ngại về thị trường lao động, nhưng đồng thời ghi nhận rủi ro lạm phát kéo dài. Cuối tháng này, Fed tiếp tục họp chính sách. Nhà đầu tư dự báo cơ quan này sẽ giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản (0,25%).
Ba ngày chìm trong nước lũ sau bão Matmo, nhiều cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp ở Thái Nguyên thiệt hại về hàng hóa, thiết bị… vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng.
Tối 9/10, bà Lê Thị Thu Trang, Phó giám đốc Công ty Thương mại Nhật Nam Anh (TP Thái Nguyên), vẫn tất bật dọn dẹp showroom khi nước rút. Ba ngày qua, hàng loạt thiết bị điện, điện tử, điện lạnh tại nhà kho, showroom quy mô 2.000 m² của công ty này chìm trong biển nước.
“Ngập tất. Bao nhiêu công sức chúng tôi bỏ ra giờ trôi hết”, bà Trang nói. Thiệt hại hàng hóa ước tính khoảng 2-3 tỷ đồng. Theo bà, trận ngập này còn khủng khiếp hơn cả đợt bão Yagi năm ngoái – vốn được xem là cơn bão mạnh nhất đổ bộ đất liền trong 70 năm qua.
Bà Trang cho biết sáng sớm 7/10, sau hơn 2 ngày mưa lớn kéo dài, nước đã tràn vào showroom dù nền nhà cao hơn mặt đường gần 80 cm. “Nước lên nhanh, cao quá đầu. Thú thực lúc ấy, tôi chỉ nghĩ giữ được mạng là may mắn rồi. Giờ nước tạm yên, tôi mới tính đến tài sản”, bà nói.
Công ty bà đang vệ sinh showroom, nhà kho, tới đây sẽ kiểm kê thiệt hại hàng hóa. Trong cơn bão hồi năm ngoái, công ty thiệt hại bằng một phần ba năm nay, được một thương hiệu nhà bếp lớn hỗ trợ các sản phẩm hư hỏng của họ. Mặc dù vậy, họ mất gần nửa năm để khắc phục hậu quả sau bão.
Tiệm đồ chay Viên Minh của chị Bùi Bích Phương tan hoang sau cơn bão. Ảnh: Bích Phương
Nằm ở khu vực trũng hơn, quán chay Viên Minh của chị Bùi Bích Phương trên đường Lương Ngọc Quyến, thành phố Thái Nguyên, ngập tới 3 m. Khi bắt đầu mưa lớn, chị đã gắng kê đồ lên cao, nhưng “mọi cố gắng không thắng lại mẹ thiên nhiên”.
Đồ dùng, thiết bị trong tiệm gồm bàn ghế, quầy (khu vực bàn dài bày buffet), tủ lạnh, điều hòa, hệ thống bếp, nồi đều hỏng vì chìm trong nước mấy ngày. Cộng với chiếc ôtô bị thủy kích, chị Phương ước tính tổn thất hơn 1,7 tỷ đồng. Gia đình có ba con nhỏ, chồng lại trực chiến ở tiền tuyến chống lũ, cứu người, chị Phương chỉ mong sớm quay lại được cuộc sống ngày thường.
Cùng cảnh ngộ, chủ một doanh nghiệp sở hữu chuỗi siêu thị mini ở Thái Nguyên, cho biết 7 trong số 10 cơ sở của đơn vị này bị ảnh hưởng nặng nề vì trận lụt. Hàng hóa đều chìm trong biển nước. Ông chưa thống kê được chi tiết mức độ, song ước tính “con số là rất lớn”. Chưa kể, các siêu thị này có thể cần ít nhất một tuần để dọn dẹp, khắc phục hậu quả trước khi mở cửa kinh doanh trở lại.
Trong khi đó, chị Huyền – đại diện hợp tác xã miến Việt Cường, đơn vị có 40 năm kinh nghiệm sản xuất miến dong với đại lý ở cả ba miền, kể: “Nhận tin nước dâng cao tại Thái Nguyên hôm 8/10, tôi gọi ngay mọi người xuống khu vực nhà xưởng, kho hàng tại xã Đồng Hỷ để kiểm tra. Tuy nhiên, nước lên nhanh, cả lãnh đạo và nhân viên hợp tác xã đều không kịp trở tay”.
Kho xưởng của hợp tác xã miến Việt Cường ở xã Đồng Hỷ bị ngập nước, hỏng mất 200 tấn hàng hóa, chiều 8/10. Ảnh: Hợp tác xã Việt Cường
Chị Huyền cho biết mọi người đành “bất lực” nhìn nước ngập toàn bộ kho xưởng khiến đơn vị mất trắng 200 tấn miến cùng toàn bộ máy móc, nguyên vật liệu làm miến. Hiện tổng thiệt hại chưa được thống kê hết song chị ước tính con số lên đến 7-10 tỷ đồng. “Bao nhiêu hàng hóa chuẩn bị cho mùa Tết của hợp tác xã giờ mất trắng”, chị Huyền chia sẻ.
Đến ngày 9/10, nước đã dần rút hết, chị phải huy động thêm công nhân, người thân và thuê thêm người để dọn dẹp, khắc phục thiệt hại sau lũ. Trước mắt, đơn vị cho biết sẽ tìm phương án xử lý những đơn hàng lớn, gấp đồng thời kiểm kê lại máy móc, nguyên vật liệu.
Trụ sở chính của Công ty Điện lực Thái Nguyên cũng bị ngập sâu toàn bộ tầng 1, hư hại nhiều thiết bị và 23 ôtô. Ngoài ra, tài sản của một số cán bộ, nhân viên trực ứng cứu tại đơn vị bị ảnh hưởng. Thiệt hại sơ bộ ước tính khoảng 16 tỷ đồng. Ban giám đốc hiện tạm thời điều hành tại trụ sở khác.
Nhiều ôtô tại trụ sở công ty điện lực bị ngập sâu trong nước. Ảnh: PC Thái Nguyên
Theo thống kê sơ bộ, từ ngày 7/10, tỉnh Thái Nguyên ghi nhận 50 xã bị ảnh hưởng bởi hoàn lưu bão Matmo, nhiều khu vực nằm trong vùng cảnh báo sạt lở nghiêm trọng. Thiên tai đã khiến 4 người thiệt mạng, 2 người mất tích. Cùng với đó, hơn 200.000 ngôi nhà bị ngập nước, nhiều tuyến đường giao thông bị chia cắt, hạ tầng thiệt hại nghiêm trọng. Về nông nghiệp, gần 5.000 ha cây trồng bị ảnh hưởng, thiệt hại trong chăn nuôi gấp nhiều lần so với bão Yagi. Tổng thiệt hại toàn tỉnh ước tính trên 3.000 tỷ đồng.
Mưa ngập cũng khiến hơn 320.000 hộ gia đìnhtại Thái Nguyên sinh hoạt khó khăn do rơi vào cảnh mất điện.Đến nay, Điện lực Thái Nguyên cấp điện trở lại cho khoảng 260.000 khách hàng. Như vậy, còn 62.000 khách hàng (tương đương 11-12%) vẫn chưa có điện do nhiều khu vực ngập sâu, khó tiếp cận.
Theo ông Ninh Vân Phong – Phó giám đốc Công ty Điện lực Thái Nguyên, các khu công nghiệp lớn như Sông Công và Phổ Yên gần như không bị ảnh hưởng, chủ yếu sự cố điện tập trung tại khu dân cư. Đơn vị đang huy động mọi nguồn lực để khôi phục cấp điện trong thời gian sớm nhất.
Ngoài các doanh nghiệp và hộ kinh doanh chịu thiệt hại trực tiếp, các công ty bảo hiểm cũng chịu tác động khi số hồ sơ bồi thường tăng mạnh sau các đợt thiên tai liên tiếp. Chưa đầy một tháng, Việt Nam hứng chịu ba cơn bão lớn gồm bão số 9 (Ragasa) đổ bộ ngày 25/9, bão số 10 (Bualoi) ngày 29/9 và bão số 11 (Matmo) ngày 6/10.
Các cơn bão này có cường độ mạnh, diễn biến phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng tại nhiều tỉnh, thành khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó Thái Nguyên là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do mưa lũ kéo dài sau hoàn lưu bão Matmo.
Tính đến 8/10, Bảo hiểm Bảo Việt ghi nhận 372 vụ tổn thất, ước tính bồi thường thiệt hại 119 tỷ đồng vì bão Bualoi và Matmo. Trong đó, bảo hiểm tài sản, công trình xây dựng và xe cơ giới là loại hình chịu tác động nặng nề nhất.
Tương tự, Bảo hiểm PVI cho biết tính đến 9/10, hãng tiếp nhận 130 tổn thất về xe cơ giới, ước thiệt hại trên 5 tỷ đồng do bão Matmo. Trước đó, trong cơn bão Bualoi, họ cũng ghi nhận 150 tổn thất và có thể còn phát sinh thêm. Các thiệt hại gồm nhà xưởng, máy móc, hàng hóa và gián đoạn kinh doanh… với dự phòng bồi thường gần 850 tỷ.
Dù thị trường được nâng hạng, nhà đầu tư vẫn nên quan tâm đến các vấn đề cơ bản của doanh nghiệp và tránh bị dẫn dắt bởi tin đồn, theo chuyên gia.
Ngày 8/10, FTSE Russell đã công bố chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi cận biên, chính thức có hiệu lực từ tháng 9/2026. Các chuyên gia đánh giá đây cột mốc lịch sử đối với sự phát triển của thị trường.
Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường, Chứng khoán VPBank (VPBankS), dự báo giá trị dòng vốn thụ động và chủ động ước tính chảy vào thị trường Việt Nam ước đạt khoảng 3-7 tỷ USD. Trong đó, khoảng 1,5 tỷ USD sẽ được giải ngân từ các quỹ thụ động.
Bước vào giai đoạn mới, các chuyên gia cho rằng nhà đầu tư cần có chiến lược dài hạn, thay vì quan tâm đến những diễn biến ngắn hạn như trước đây. Ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc điều hành bộ phận Môi giới khách hàng tổ chức và Tư vấn đầu tư của Chứng khoán SBB (SBBS), cho biết dòng vốn hàng tỷ USD từ các nhà đầu tư nước ngoài sẽ giải ngân trong nhiều năm, thay vì ồ ạt trong một vài tháng tới. Ngoài ra, chứng khoán Việt Nam còn đặt mục tiêu nâng hạng theo chuẩn MSCI – với những tiêu chuẩn cao hơn.
“Vì vậy, câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ có tác động đến chỉ số trong dài hạn, từ một đến 3 năm”, ông Anh Đức chia sẻ. Chuyên gia này đánh giá “thời điểm mua rất tốt”, với nhà đầu tư có tầm nhìn trên một năm. Ông phân tích thêm, những thay đổi về công nghệ, hành lang pháp lý… sẽ tiếp tục diễn ra, qua đó giúp nhà đầu tư hưởng lợi nhiều hơn.
Nhà đầu tư đang theo dõi bảng điện tử tại trụ sở một công ty chứng khoán ở TP HCM. Ảnh: An Khương
Ông Nguyễn Thành Trung, CEO đơn vị tư vấn và ủy thác đầu tư FinSuccess, chia sẻ khi Việt Nam được nâng hạng, các tiêu chí về công bố thông tin sẽ khắt khe hơn. Ngoài ra, việc ứng xử với nhà đầu tư nước ngoài và rút ngắn thời gian giao dịch sẽ được áp dụng, làm thanh khoản tốt hơn và hỗ trợ chung cho toàn thị trường.
Do đó, nhà đầu tư phải quay lại các vấn đề cơ bản của doanh nghiệp như doanh thu và lợi nhuận có tăng trưởng không, công ty có được quản trị tốt không, tình hình tài chính có lành mạnh không và định giá có hợp lý không. “Đây là yếu tố cốt lõi để đầu tư bền vững, tránh trường hợp FOMO và mua bất chấp mà không biết để làm gì”, ông Trung nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI, cho rằng trước đây nhiều, nhà đầu tư hay giao dịch theo những thông tin chưa được kiểm chứng. Tuy nhiên, sau khi nâng hạng, chứng khoán Việt Nam sẽ trở nên minh bạch hơn, các doanh nghiệp phải công bố nhiều thông tin hơn.
Vì vậy, nhà đầu tư cần nâng cấp kiến thức về tài chính, tầm nhìn dài hạn, theo dõi sát sao diễn biến của thị trường “Nhà đầu tư sẽ khó kiếm tiền hơn nếu chỉ giao dịch theo tin đồn, như trước kia”, ông Hưng khuyến nghị.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Trung chia sẻ việc chọn các doanh nghiệp có nền tảng tốt chỉ là điều kiện cần giúp danh mục đầu tư an toàn. Để rút ngắn thời gian chờ đợi và tăng hiệu suất, nhà đầu tư cần tìm thêm những mã có “chất xúc tác” như tiềm năng tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ, định giá rất thấp hoặc những thay đổi lớn trong công ty, giúp cổ phiếu nhanh chóng quay về giá trị nội tại của nó.
Còn nhóm phân tích của Chứng khoán MB (MBS) khuyến nghị nhà đầu tư hạn chế mua đuổi trong phiên từ giờ đến cuối năm, nếu tăng đến 5-6% thì không nên giải ngân. “Lỡ mua đuổi một cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ nên giải ngân trong phiên có thanh khoản lớn”, chuyên gia MBS chia sẻ.
Theo các chuyên gia, nhóm cổ phiếu chứng khoán cùng các công ty vốn hóa lớn sẽ hưởng lợi trực tiếp từ câu chuyện nâng hạng. Chuyên gia của FinSuccess nhận định các công ty chứng khoán sẽ hưởng lợi nhờ thanh khoản thị trường sẽ tốt hơn sau khi nâng hạng. Theo tính toán của Chứng khoán VPBank (VPBankS), dòng tiền mua bán trên thị trường có thể đạt 3-5 tỷ USD mỗi phiên trong giai đoạn 2027-2030, gấp nhiều lần mức 1,5 tỷ USD của hiện tại.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Đức cho rằng Việt Nam sẽ đón nhiều nhà đầu tư nước ngoài hơn. Vì vậy, lượng tài khoản được mở tại các công ty chứng khoán sẽ gia tăng, giúp họ thu được nhiều phí giao dịch hơn và mở rộng mảng cho vay ký quỹ.
Ngoài các công ty chứng khoán, nhóm hưởng lợi trực tiếp còn có các cổ phiếu vốn hóa lớn, nhất là các mã chiếm tỷ trọng cao trong rổ VN30. Xét cụ thể vào từng mã, Chứng khoán Phú Hưng (PHS) dẫn báo cáo mới nhất của FTSE Russell, cho thấy hiện có 62 cổ phiếu nằm trong rổ chỉ số FTSE Vietnam All-Share. Trong đó, 32 mã nằm thuộc FTSE Vietnam. Sau khi được nâng hạng, các cổ phiếu này sẽ được hưởng lợi đầu tiên. Chỉ số FTSE Vietnam All-Share và chỉ số FTSE Việt Nam là hai chỉ số do FTSE Russell thiết kế để thể hiện hiệu suất của các doanh nghiệp Việt Nam giao dịch trên sàn HoSE.
PHS ước tính 10 mã sẽ ghi nhận lượng mua ròng nhiều nhất từ các quỹ đầu tư theo dõi thị trường mới nổi (EM funds) sau khi nâng hạng, lần lượt là VIC, VHM, HPG, FPT, MSN, VIX, SSI, VCB, VNM và STB. Tuy nhiên, để được các quỹ xem xét đầu tư, cổ phiếu phải đáp ứng các số tiêu chí nghiêm ngặt của FTSE Russell như vốn hóa thị trường có thể đầu tư tối thiểu 150 triệu USD, tỷ lệ free-loat ít nhất 5%, tiêu chí “room” ngoại tối thiếu 20% và thanh khoản – trung vị số lượng cổ phiếu giao dịch trong tháng trên tổng lượng cổ phiếu lưu hành ít nhất 0,05% trong 10 trên 12 tháng gần nhất.
Chính sách chi tiêu công hào phóng của chính phủ Pháp đẩy nền kinh tế thứ hai EU vào bể nợ, châm ngòi cho cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng.
Pháp tuần này chứng kiến thủ tướng thứ năm phải rời nhiệm sở trong vòng chưa đầy hai năm. Ông Sebastien Lecornu ngày 6/10 thông báo nộp đơn xin từ chức sau chưa đầy một tháng nhậm chức, khi nội các mới của ông vấp chỉ trích vì giữ lại nhiều bộ trưởng không được tín nhiệm.
Tháng trước, người tiền nhiệm của ông là Francois Bayrou đã không vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm sau khi cố gắng thông qua kế hoạch “thắt lưng buộc bụng”, gồm hủy hai ngày nghỉ lễ và đóng băng chi tiêu công, nhằm cứu nước Pháp khỏi “bể nợ công”.
Quyết định từ chức của ông Lecornu được đưa ra trước khi dự thảo luật ngân sách năm 2026 được trình lên quốc hội. Điều này làm dấy lên hoài nghi về khả năng quốc hội Pháp thông qua kế hoạch ngân sách kịp thời, trong đó có cả các cải cách cần thiết, để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công của Pháp.
Pháp là nước có mức chi tiêu công lớn nhất trong Liên minh châu Âu (EU) nếu so với sản lượng kinh tế. Nợ công của Pháp đến nay đã tăng lên mức kỷ lục khoảng 3.400 tỷ euro (4.000 tỷ USD), chỉ đứng sau Hy Lạp và Italy, những nước từng là tâm điểm của cuộc khủng hoảng nợ châu Âu năm 2011.
Khi xét theo thâm hụt ngân sách, khoảng cách giữa chi tiêu và nguồn thu của chính phủ, cơ quan thống kê Eurostat của khối cũng chỉ ra Pháp nằm trong số những nước “chi tiêu hoang phí nhất”.
Thủ tướng sắp từ chức Sebastien Lecornu tại Paris, Pháp ngày 6/10. Ảnh: AP
Yếu tố gây áp lực lớn nhất đối với ngân sách Pháp là chính sách bảo trợ, phúc lợi xã hội, gồm trả lương hưu, trợ cấp thất nghiệp và các chi tiêu khác.
Ngân sách bảo trợ xã hội ở Pháp chiếm tới 23,3% GDP, mức cao thứ hai trong EU sau Phần Lan, theo Eurostat. Trong khi đó, phương pháp tính toán khác của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) chỉ ra Pháp phân bổ khoảng 30,6% GDP cho bảo trợ xã hội năm ngoái, cao hơn nhiều mức 19,8% của Mỹ.
Lương hưu chiếm phần lớn trong chi tiêu xã hội của Pháp. Pháp chi khoảng 400 tỷ euro (hơn 464 tỷ USD) để trả lương cho người về hưu mỗi năm, tương đương 14% GDP. Trong khi ở Anh, con số này là hơn 138 tỷ bảng Anh (hơn 184 tỷ USD), tương đương 5% GDP.
Ngoài lương hưu và chăm sóc sức khỏe, chính phủ Pháp còn có những khoản chi xã hội khác như hỗ trợ tài chính cho gia đình thuê người chăm sóc trẻ em dưới 6 tuổi, theo cơ quan quốc gia Pháp Business France.
“Chúng tôi đang chi trả cho rất nhiều thứ mà ngân sách vốn không còn khả năng đáp ứng”, Alexandra Roulet, giáo sư kinh tế học tại trường kinh tế INSEAD và từng là cố vấn của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, nói.
Phản ứng của chính phủ trước hai cuộc khủng hoảng gần đây, gồm đại dịch Covid-19 và lạm phát do chiến sự Ukraine, cũng làm tăng gánh nặng nợ công cho đất nước. Chính quyền ông Macron đã chi tiêu mạnh tay để bảo vệ các gia đình và doanh nghiệp khỏi tác động của giai đoạn hậu đại dịch, cũng như tình trạng giá năng lượng tăng vọt do xung đột Ukraine.
Giới chính trị gia Pháp đã chia rẽ sâu sắc giữa hai lựa chọn là kiềm chế chi tiêu công và tăng thuế, đặc biệt khi mức thuế áp với người dân nước này vốn đã cao. Doanh thu từ thuế và đóng góp xã hội của Pháp năm 2023 là khoảng 45,6% GDP, tỷ lệ cao nhất trong EU.
Việc xây dựng kế hoạch ngân sách “thắt lưng buộc bụng”, cắt bớt các khoản phúc lợi nhằm giảm thâm hụt đối mặt rất nhiều khó khăn, châm ngòi nhiều cuộc biểu tình của các nhóm thụ hưởng.
Đầu năm nay, người dân xuống đường phản đối kế hoạch của chính phủ nhằm giảm chi tiêu cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Năm 2023, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu từ 62 lên 64 vào năm 2030 cũng gây ra làn sóng biểu tình mạnh mẽ, nhưng sau đó vẫn được ông Macron ký thành luật.
Kể từ khi ông Macron lên nắm quyền năm 2017, công chúng Pháp đã bất bình với chính sách cắt giảm thuế cho doanh nghiệp và loại bỏ thuế tài sản mà chính quyền đưa ra đầu nhiệm kỳ. Tiếp đó, các kế hoạch tăng thuế thân thiện với môi trường khiến nhiều người dân Pháp càng cho rằng ông Macron là “tổng thống của người giàu”.
Biểu tình phản đối cắt giảm ngân sách ở Paris, Pháp ngày 2/10. Ảnh: AFP
Các khoản chi quá hào phóng trong khi nguồn thu từ thuế không tăng khiến nợ công của Pháp ngày càng chất chồng, nằm trong số những nước cao nhất trong nhóm phát triển, khi chạm mức 116,5% GDP năm 2023 và chỉ thấp hơn một chút so với con số 122,9% của Mỹ, theo OECD.
Các nhà đầu tư trái phiếu hiện coi Pháp là bên vay nợ có rủi ro cao hơn Hy Lạp, Italy, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, 4 trung tâm trong cuộc khủng hoảng nợ châu Âu năm 2011. Họ đánh giá Pháp không có khả năng tiến hành các biện pháp khắc phục về tài chính công.
Nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công bế tắc từ tháng 6/2024, khi Tổng thống Macron quyết định giải tán quốc hội và tổ chức bầu cử sớm, khiến đảng của ông mất thế đa số tại cơ quan lập pháp. Mọi kế hoạch cải cách ngân sách của chính phủ kể từ đó không thể được thông qua tại quốc hội.
Andrew Kenningham, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Âu tại công ty tư vấn Capital Economics, lo ngại nợ công của Pháp có thể tiếp tục tăng vọt nếu ứng viên cực hữu hoặc cực tả chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo dự kiến vào năm 2027. Các ứng viên này vận động tranh cử với cam kết tăng cường phúc lợi cho người dân, những yếu tố càng khiến chi tiêu công tăng mạnh.
“Kể từ khi ông Macron giải tán quốc hội và dẫn tới tình trạng tê liệt chính trị, Pháp đã trở thành mắt xích yếu nhất trong khu vực đồng euro”, Holger Schmieding, nhà kinh tế trưởng tại ngân hàng Berenberg, nói.
Ngoại trưởng Malta, quốc gia thành viên Liên minh châu Âu, đề cử Tổng thống Mỹ cho giải Nobel Hòa bình vì nỗ lực chấm dứt các cuộc xung đột.
Ngoại trưởng Malta Ian Borg ngày 9/10 ca ngợi thành công của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong thúc đẩy đàm phán hòa bình giữa Armenia và Azerbaijan, cũng như những nỗ lực của ông nhằm chấm dứt xung đột ở Trung Đông và Ukraine.
Ông Borg đăng kèm ảnh chụp chung với ông Trump, cho biết đã đề cử Tổng thống Mỹ cho giải Nobel Hòa bình. Ngoại trưởng Malta nói thêm ông cũng gửi thư cho Tổng thống Trump, thúc giục ông tiếp tục hành động với vấn đề Trung Đông, Ukraine.
“Rất vui mừng khi thấy cam kết ngày càng tăng đang đưa chúng ta đến gần hơn với hòa bình”, Ngoại trưởng Borg nói thêm.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Ngoại trưởng Malta Ian Borg. Ảnh: Times of Malta
Lãnh đạo Azerbaijan và Armenia hồi tháng 8 ký thỏa thuận hòa bình tại Nhà Trắng, chấm dứt hàng thập kỷ xung đột. Động thái này được ông Trump mô tả là “mang tính lịch sử”.
Ngày 10/10, Israel và Hamas cũng xác nhận đã ký thỏa thuận ngừng bắn, trả tự do cho các con tin ở Dải Gaza để đổi lấy việc các tù nhân Palestine được phóng thích. Đây là giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch chấm dứt xung đột Dải Gaza được ông Trump thúc đẩy.
Người đoạt Giải Nobel Hòa bình năm nay sẽ được công bố vào hôm nay. Tuy nhiên, do thời hạn đề cử ứng viên Nobel Hòa bình 2025 đã kết thúc vào ngày 31/1, động thái đề cử của Ngoại trưởng Malta chỉ được xem xét vào năm sau.
Tổng thống Mỹ nhiều lần nói ông xứng đáng với giải Nobel Hòa bình, dù các chuyên gia đánh giá cơ hội của ông rất mong manh. Ông Trump tuyên bố trong hai nhiệm kỳ, ông đã giúp giải quyết 6-7 cuộc xung đột trên thế giới.
Tổng thống Zelensky tiết lộ Ukraine gần đây sử dụng kết hợp tên lửa Flamingo và Neptune, có tầm bắn tối đa 1.000-3000 km, để tập kích lãnh thổ Nga.
Hãng thông tấn Ukrinform ngày 9/10 dẫn lời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết quân đội nước này tuần trước đã triển khai đồng thời tên lửa Flamingo và Neptune để tập kích mục tiêu trên lãnh thổ Nga.
“Chúng tôi không nói là cặp tên lửa này đang được sử dụng rộng rãi, mà chỉ muốn cho biết là chúng đã được dùng và đạt được những kết quả cụ thể đầu tiên”, ông Zelensky nói, song không đề cập cụ thể số lượng tên lửa được phóng, mục tiêu nhắm tới và thời điểm diễn ra cuộc tập kích.
Ukraine hôm 29/9 cho biết đã phóng 4 tên lửa Neptune vào nhà máy Electrodetal, cơ sở chuyên sản xuất linh kiện điện tử dùng cho mục đích quân sự và công nghiệp ở tỉnh Bryansk của Nga, song không đề cập đến việc sử dụng tên lửa Flamingo.
Ông Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo ở Kiev hôm 27/9. Ảnh: AP
Tổng thống Zelensky cho hay các cuộc tập kích của Ukraine vào sâu trong lãnh thổ Nga đã đạt “kết quả tích cực”, lấy dẫn chứng từ tên lửa lai máy bay không người lái (UAV) Palianytsia đang bắt đầu được sử dụng để tấn công các kho quân sự của Nga. Một mẫu máy bay lai UAV khác là Ruta cũng đã lần đầu tiên đánh trúng một tháp trên biển.
Các mẫu UAV tầm xa do Ukraine sản xuất như Liutyi đã có thể tấn công các cơ sở xuất khẩu dầu quan trọng của Nga là Ust-Luga cùng Primorsk. “Những gì đã xảy ra thật sự là thành công lớn”, ông Zelensky nhấn mạnh.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin.
Tên lửa hành trình Flamingo do công ty Fire Point của Ukraine sản xuất, được quảng bá là có đầu đạn nặng 1.150 kg và tầm bắn 3.000 km, xa hơn các loại vũ khí phương Tây viện trợ cho Kiev. Tổng thống Zelensky hôm 21/8 cho biết dòng Flamingo đang được thử nghiệm và sẽ được đưa vào sản xuất hàng loạt trong vài tháng nữa.
Biến thể mới của tên lửa Neptune trong ảnh đăng ngày 7/10. Ảnh: X/Denys_Shmyhal
Nhà phát triển hồi tháng 9 thông báo sẽ đẩy mạnh sản xuất tên lửa Flamingo. Sản lượng của loại đạn này vào thời điểm đó là 50 quả một tháng, tăng 20 quả so với tháng trước.
Tên lửa hành trình Neptune từng được Ukraine sử dụng để tập kích nhiều mục tiêu quan trọng, nổi bật là vụ đánh chìm tàu tuần dương Moskva tháng 4/2022. Phiên bản gốc có tầm bắn 300 km, biến thể tăng tầm bắn trúng được mục tiêu ở cách 1.000 km.
Giới chức Ukraine hồi đầu tuần công bố phiên bản mới của tên lửa Neptune với hai phần lồi lên ở phần thân, dường như là chỗ chứa nhiên liệu bổ sung để tăng tầm bay. Dù vậy, nó có chiều dài ngắn hơn và đường kính thân chính nhỏ hơn phiên bản tăng tầm được công bố trước đó, nên dường như không có tầm bay lớn bằng dù vẫn bắn xa hơn mẫu gốc.
Phạm Giang (Theo Ukrinform, Ukrainska Pravda, War Zone)
