TP HCM sẽ chi hơn 2.200 tỷ đồng nâng cấp hệ thống kênh Đông Củ Chi, đảm bảo cấp một triệu m3 nước thô mỗi ngày cho sinh hoạt, công nghiệp và tưới tiêu phía tây bắc.
Dự án thuộc giai đoạn 2 của chương trình nâng cấp hệ thống thủy lợi kênh Đông, vừa được UBND TP HCM phê duyệt chủ trương đầu tư. Công trình thực hiện đến năm 2028, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị làm chủ đầu tư.
Tuyến kênh đi qua các xã An Nhơn Tây, Thái Mỹ, Nhuận Đức, Tân An Hội và Củ Chi (huyện Củ Chi cũ), với quy mô kiên cố hóa, mở rộng mạng lưới kênh và xây mới hệ thống vận hành, quan trắc. Dự án hướng tới mục tiêu đảm bảo an ninh nguồn nước, giảm khai thác nước ngầm và chống sụt lún.
Hệ thống kênh thuộc mạng lưới thủy lợi kênh Đông Củ Chi nhìn từ trên cao, tháng 4/2025. Ảnh: Hạ Giang
Sau khi hoàn thành, hệ thống sẽ cấp nước ổn định cho 7.000-11.500 ha đất nông nghiệp, cây xanh, thủy sản và tiêu thoát nước cho hơn 5.800 ha lưu vực kênh TCC1, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị và công nghiệp đến năm 2045.
Tổng vốn đầu tư khoảng 2.259 tỷ đồng từ ngân sách thành phố, gồm gần 1.800 tỷ đồng cho xây dựng và thiết bị, phần còn lại dành cho quản lý dự án và dự phòng.
Kênh Đông Củ Chi được xây dựng năm 1985, dẫn nước từ hồ Dầu Tiếng (Tây Ninh) qua kênh Chính Đông, sau đó phân phối vào các kênh nhánh tưới với tổng chiều dài khoảng 630 km. Hệ thống không chỉ cấp nước và tưới tiêu cho nông nghiệp mà còn đóng vai trò là tuyến giao thông nội đồng của địa phương.
Trước đó, giai đoạn 1 của dự án (năm 2018) đã được TP HCM đầu tư 500 tỷ đồng nhằm chống sạt lở, cải tạo kênh tưới, cống điều tiết và hiện đại hóa thiết bị. Tuy nhiên, do kinh phí hạn chế, nhiều hạng mục xuống cấp, nên thành phố tiếp tục triển khai giai đoạn 2 để đồng bộ toàn hệ thống.
Người dân làng Lệ Xuyên, xã Nam Cửa Việt nghe tiếng nổ lớn phát ra từ ruộng lúa, cách nhà dân khoảng 5 m, nghi do bom đạn còn sót lại sau chiến tranh.
Khoảng 16h22 ngày 31/10, người dân nghe tiếng nổ lớn, sau đó thấy khói trắng bốc lên trên cánh đồng. Khi đến kiểm tra, họ phát hiện hố sâu khoảng 1 m, rộng hơn 2 m, đất và nước văng ra xung quanh. Vụ nổ được camera của một hộ dân gần đó ghi lại.
Camera người dân ghi lại vụ nổ.
Anh Nguyễn Xuân Đồng, nhà cách hiện trường khoảng 30 m, kể “tiếng nổ rất lớn, đất và cỏ bay lên cao khoảng 10 m”, nhưng không gây rung chuyển mạnh. Thời điểm xảy ra vụ việc không có ai ở gần, nên không gây thương vong.
Ông Trần Việt Dũng, Chủ tịch xã Nam Cửa Việt, cho biết vị trí nổ nằm trên đất canh tác lâu năm, không ảnh hưởng nhà dân. “Hiện chưa xác định vụ nổ do bom đạn sau chiến tranh sót lại hay từ nơi khác bay đến. Công an xã đang tìm hiểu nguyên nhân”, ông nói.
Vụ nổ tạo hố sâu trên ruộng. Ảnh: Dong Nguyen
Từ năm 1954 đến 1972, sông Bến Hải (Quảng Trị) trở thành giới tuyến tạm thời, chia cắt đất nước thành hai miền. Mảnh đất Quảng Trị vì thế hứng chịu nhiều bom đạn nhất cả nước với 83% diện tích bị ô nhiễm bom mìn.
Quảng NgãiHơn 100 người mở đường qua các điểm sạt lở, mang nhu yếu phẩm tiếp tế cho 5 thôn xã Ngọc Linh bị cô lập 4 ngày sau lở núi.
Ngày 31/10, UBND xã Ngọc Linh huy động người dân cùng dân quân, công an mở tuyến đường dài khoảng 500 m qua khu vực sạt lở nặng, nối vào 5 thôn Ngọc Nang, Mô Po, Xa Úa, Ngọc Lâng và Tu Răng. Đây là khu vực 430 hộ với hơn 1.700 người ở các địa phương này bị chia cắt suốt 4 ngày sau khi núi lở kèm theo tiếng nổ, gây ra lũ bùn hơn 3 km chia cắt đường vào.
Các lực lượng cùng người dân chuyển hàng đến người đại diện của các gia đình qua các vực núi cao. Video: Người dân cung cấp
Nhiều đoạn đất đá gập ghềnh, bùn đất lỏng tạo thành những hõm lún nguy hiểm, được các lực lượng dọn dẹp, san phẳng tạo đường mòn. Ở một số điểm bị dòng nước chia cắt, mọi người chia nhau ra chặt tre, tận dụng cây gỗ để làm cầu tạm băng qua.
Sau khi đường thông, đoàn xe của Sở Công Thương Quảng Ngãi chở gạo, mì tôm, nước uống, quần áo, dầu ăn và nước mắm đến đầu điểm sạt lở. Từ đây, mọi người bám theo đoạn dốc núi cao hàng chục mét để chuyển nhu yếu phẩm cho người đại diện của 430 hộ dân đang bị cô lập.
Người dân nhận hàng tiếp tế sau nhiều ngày bị cô lập. Ảnh: Chí Anh
Ông A Dứa, Bí thư Chi bộ thôn Ngọc Nang, cho biết 114 hộ trong thôn bị cô lập nhiều ngày, đời sống rất khó khăn do thiếu lương thực và nước sinh hoạt. “Được nhà nước tiếp tế, bà con rất mừng. Những món hàng này giúp chúng tôi vượt qua giai đoạn khốn khó nhất”, ông nói.
Theo ông Nguyễn Thanh Mân, Giám đốc Sở Công Thương Quảng Ngãi, ngành tiếp tục huy động thêm nguồn hàng để hỗ trợ cho bà con ở xã Ngọc Linh.
Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng trao quà cho người dân vùng sạt lở ở xã Ngọc Linh. Ảnh: Phạm Cường
Chiều cùng ngày, Phó thủ tướng Hồ Quốc Dũng cùng đoàn công tác của Chính phủ đến địa phương kiểm tra tình hình sạt lở và công tác khắc phục hậu quả. Ông yêu cầu khẩn trương đưa lương thực, thực phẩm vào các thôn bị chia cắt, huy động thêm lực lượng quân đội hỗ trợ để không người dân nào bị đói, khát; đồng thời cảnh báo, cấm người dân qua lại khu vực sạt lở nguy hiểm.
Ông Dũng cũng chỉ đạo xã Ngọc Linh thống kê thiệt hại, hỗ trợ nhà ở, khôi phục sản xuất, đảm bảo việc học tập và sớm quy hoạch lại dân cư ổn định lâu dài.
Đại học Johannes Gutenberg Mainz dừng chương trình bác sĩ Việt – Đức vì không thể chuyển đề thi ra ngoài lãnh thổ, và đã khuyến cáo Y khoa Phạm Ngọc Thạch ngừng tuyển sinh từ năm ngoái.
Cách đây một tuần, 65 sinh viên khóa tuyển sinh năm 2023, 2024, hoang mang khi trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch đột ngột thông báo dừng chương trình liên kết đào tạo bác sĩ Việt – Đức. Nguyên nhân là phía đối tác – Đại học Johannes Gutenberg Mainz (JGU) chấm dứt hợp tác đào tạo.
Trả lời VnExpress ngày 30/10, JGU cho biết tiền đề quan trọng để liên kết đào tạo là sự hỗ trợ của Viện Đánh giá Năng lực Y tế và Dược phẩm (IMPP) – đơn vị cung cấp câu hỏi cho các kỳ thi y khoa quốc gia tại Đức.
Theo điều kiện hợp tác từ năm 2013, sinh viên y khoa Việt – Đức được đào tạo trong 6,3 năm. Trong 5 năm đầu ở Việt Nam, họ trải qua hai kỳ thi y khoa quốc gia của Đức (M1và M2), lần lượt vào cuối năm thứ hai và năm thứ 5. IMPP chuyển đề cho Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch để tổ chức thi tại Việt Nam, sau đó trực tiếp chấm thi và công bố kết quả.
Vượt qua kỳ thi M2 và có chứng chỉ C1 (bậc 5/6) tiếng Đức, sinh viên sẽ sang nước này thực hành lâm sàng (khoảng một năm) và tham gia kỳ thi M3 để tốt nghiệp và lấy bằng hành nghề.
Tuy nhiên, tháng 3/2023, IMPP thông báo ngừng cung cấp đề thi ra ngoài lãnh thổ Đức từ ngày 31/12/2027. Đại học Johannes Gutenberg Mainz cho biết vì đàm phán không thành công, trường liên hệ để dừng hợp tác với Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch vào tháng 7/2024. Khóa đầu vào năm 2023 có thể hoàn thành việc học và tốt nghiệp tại Đức nếu “vẫn có câu hỏi thi”.
Ngoài ra, JGU nói khi đó đã khuyến cáo trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch không tuyển sinh mới cho chương trình này. Hai bên sau đó thảo luận một phương án hợp tác khác nhưng không thành công. Do đó, đầu tháng 10, Đại học Johannes Gutenberg Mainz thông báo không ký thỏa thuận mới.
Trên thực tế, trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch vẫn tuyển sinh khóa 2024, 2025, tổng 29 em, học phí là 115 triệu đồng một học kỳ. Nhóm này là những sinh viên đã đỗ ngành Y khoa (học phí khoảng 55 triệu đồng một năm), trình độ tiếng Anh 5,5 IELTS trở lên.
Sinh viên theo chương trình bác sĩ Việt – Đức tại buổi đối thoại với trường, chiều 22/10. Ảnh: Lệ Nguyễn
Hiện, đây là chương trình duy nhất ở Việt Nam, sinh viên sau tốt nghiệp được cấp chứng chỉ hành nghề Y tại Đức.
Trong cuộc họp với sinh viên và phụ huynh hồi tuần trước, PGS.TS Nguyễn Đăng Thoại, Phó hiệu trưởng phụ trách trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cho hay đã chuyển 14 sinh viên khóa 2025 sang chương trình Y khoa thông thường và sẽ hoàn lại học phí chênh lệch.
Với nhóm bị ảnh hưởng là khóa 2023, 2024, trường đang làm việc với Đại học Johannes Gutenberg Mainz để các em được hoàn thành chương trình, theo 3 phương án.
Phương án đầu, trường tiếp tục đàm phán với đối tác ở Đức để xây dựng chương trình đào tạo mới, phù hợp với cải cách của IMPP. Phương án 2 là trường sẽ thương thảo để IMPP tiếp tục cung cấp đề thi M2 ra ngoài lãnh thổ Đức cho đến năm 2030, tức khi kết thúc khóa 2023, 2024.
Nếu không được, phương án 3 là đưa sinh viên sang Đức để thi M2. Tuy nhiên, điều kiện là họ phải đạt chứng chỉ C1 tiếng Đức, hoàn thiện các môn học. Nếu vượt qua kỳ thi M2, sinh viên tiếp tục thực hành lâm sàng theo kế hoạch. Ngược lại, họ có thể về nước để học và lấy bằng chương trình Y khoa của trường.
Lý giải việc vẫn tuyển sinh khóa 2024, 2025 dù Đại học Johannes Gutenberg Mainz đã cảnh báo, ông Thoại cho hay trong thỏa thuận hợp tác có điều khoản là nếu một trong hai bên chấm dứt hợp đồng thì phải báo trước một năm và tất cả sinh viên đang theo học sẽ tiếp tục chương trình, tham gia các kỳ thi theo quy định, gồm những lần thi lại. Do đó, nhà trường hiểu chương trình sẽ ngừng từ năm học 2025-2026.
Mặt khác, đây là chương trình tâm huyết của nhiều thế hệ lãnh đạo trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và UBND TP HCM. Do đó, trường và thành phố nỗ lực thông qua nhiều kênh ngoại giao để thương thảo với hy vọng tiếp tục hợp tác.
“Đến ngày 8/10 thì phía Đức chốt không tiếp tục, chúng tôi ngay lập tức chuyển sinh viên khóa 2025 sang chương trình khác và tập trung tìm mọi giải pháp để khóa 2023, 2024 hoàn thành việc học như lộ trình đã ký kết”, ông Thoại nói.
Theo ông, khóa 2023, 2024 vẫn tiếp tục được đào tạo ở khoa Y Việt – Đức, “vấn đề là tìm cách để sinh viên được tham gia kỳ thi M2 suôn sẻ”.
“Bộ tứ” điểm đến du học là Mỹ, Anh, Australia, Canada đang mất dần vị thế, thay vào đó là sự nổi lên của ít nhất hàng chục quốc gia khác.
Năm nay, số du học sinh đến Canada giảm 60%, kỷ lục kể từ sau đại dịch Covid-19. Lượng sinh viên quốc tế tới Mỹ và Australia cũng giảm đáng kể, gần 20% so với năm ngoái. Chỉ Anh là giảm nhẹ.
Trước đại dịch, du học sinh từ những thị trường trọng điểm như Trung Quốc hay Ấn Độ chủ yếu tới bốn nước này. Tuy nhiên, các dữ liệu cho thấy lựa chọn của họ hiện đã mở rộng tới 14 nước.
Châu Á đang nổi lên thành trung tâm giáo dục quốc tế, theo báo cáo của trang tư vấn du học Studyportals và Hội đồng Anh. Dữ liệu từ 51 triệu sinh viên tiềm năng cho thấy nhu cầu du học tại Nhật Bản và Trung Quốc tăng mạnh nhất; Malaysia, Ấn Độ cũng có “tăng trưởng tích cực”.
Nhu cầu học đại học của sinh viên châu Á tại Anh tăng không quá 1%, đồng thời có xu hướng giảm với Canada và Mỹ. Đặc biệt, lượng sinh viên quốc tế muốn học thạc sĩ ở Mỹ giảm đến 61% so với năm ngoái, theo một dữ liệu hồi cuối tháng 9.
Ngược lại, tỷ lệ sinh viên Nhật Bản muốn học chương trình đại học và thạc sĩ dạy bằng tiếng Anh mà không cần đi khỏi châu Á đã tăng lần lượt gần 7% và 5% trong hai năm qua. Số này còn rõ rệt hơn với sinh viên Trung Quốc, tăng tới 32% ở bậc cử nhân và 7% ở bậc thạc sĩ.
“Trọng tâm của giáo dục đại học toàn cầu đang dịch chuyển rõ ràng”, theo Edwin van Rest, CEO của Studyportals. Các đại học ở châu Á và khu vực Trung Đông – Bắc Phi không những đang giữ chân sinh viên bản địa, mà còn thu hút cả sinh viên từ các khu vực khác.
Khuôn viên Đại học McGill, Canada. Ảnh: McGill University Fanpage
Xu hướng này được coi là hệ quả từ các chính sách về thị thực, nhập cư ở “bộ tứ” truyền thống. Trong khi Australia và Canada cùng áp giới hạn sinh viên quốc tế, Anh cấm sinh viên thạc sĩ đưa người phụ thuộc đi cùng. Mỹ có loạt động thái như siết, hủy thị thực; soát hồ sơ mạng xã hội của ứng viên,… gây khó dễ cho nhiều người muốn tới đây du học.
Học phí và sinh hoạt phí leo thang, cũng là động lực chính đẩy du học sinh châu Á tới các lựa chọn khác ngay trong châu lục, vừa gần gũi về văn hóa, vừa có chi phí dễ chịu hơn nhờ sáng kiến quốc tế hóa của các chính phủ.
Nổi bật trong những thị trường đang lên là Hong Kong (Trung Quốc), cho phép tỷ lệ sinh viên ngoài địa phương được hưởng trợ cấp tới 50%. Đầu tư của chính quyền cũng giúp các đại học ở đây thăng tiến trên bảng xếp hạng uy tín thế giới. Tham gia cuộc đua còn có Ireland, Hàn Quốc, Malaysia, New Zealand, Singapore, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và cả Việt Nam.
Nhiều nơi có kế hoạch tuyển sinh quốc tế đầy tham vọng. Ấn Độ đặt mục tiêu thu hút 500.000 sinh viên nước ngoài tính tới 2047. Nhật Bản muốn 400.000 du học sinh vào 2033, còn Hàn Quốc năm nay đã đạt mục tiêu 300.000 du học sinh sớm hai năm.
Đông Nam Á cũng được đánh giá là có nhiều cơ hội. Theo Melissa Banks, đối tác cấp cao tại công ty tư vấn du học The Lygon Group, các nước như Indonesia, Philippines hay Việt Nam không chỉ là đối tác giáo dục của các đại học nước ngoài, mà còn tự thu hút sinh viên.
Ngoài ra, các trung tâm giáo dục tại Trung Đông như UAE, Ả Rập Xê Út, Qatar đều đang có kế hoạch quốc tế hóa mạnh mẽ, như mở rộng chi nhánh hay tăng học bổng toàn phần cho sinh viên quốc tế. Còn hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE đang thu hút lượng du học sinh quốc tế cao nhất ở khu vực này.
Châu Âu nói chung vẫn có sức hút nhất định. Theo IDP, 30% du học sinh tiềm năng ở Trung Quốc đang cân nhắc Pháp, gần 20% nghĩ tới Đức. Cả hai nơi đều được cho là chào đón du học sinh hơn “bộ tứ”, có cơ hội việc làm tốt và gần như miễn học phí.
Fanta Aw, CEO của Hiệp hội các nhà giáo dục quốc tế Mỹ (NAFSA), cho rằng sự dịch chuyển khỏi bốn điểm đến truyền thống trước đây là xu hướng lành mạnh.
“Nhiều cơ sở cạnh tranh ở châu Á và Trung Đông được thành lập bởi những người từng du học ở Mỹ, quay về và tạo dựng năng lực ở quê nhà. Đó là một phần ý nghĩa của giáo dục”, bà nói.
Julian Hill, trợ lý Bộ trưởng Giáo dục Quốc tế Australia, và Larissa Bezo, CEO của Cục Giáo dục quốc tế Canada, coi đây là một diễn biến đáng hoan nghênh. Theo Bezo, đây là cơ hội để các thị trường lớn truyền thống hợp tác giáo dục xuyên quốc gia với các điểm đến mới nổi.
Phil Honeywood, Giám đốc điều hành Hiệp hội Giáo dục Quốc tế Australia, đồng tình. “Australia đã có những mối quan hệ đối tác rất mạnh mẽ ở nước ngoài. Đây là cơ hội để Australia trở thành một phần trong quá trình phát triển trung tâm giáo dục mới, thay vì cạnh tranh với nó”, Honeywood nói.
Khánh Linh (Theo Inside Higher Ed, The Pie News, University World News)
Sốt xuất huyết, tay chân miệng tăng mạnh trong tháng 10, cùng lúc Covid-19, cúm mùa vẫn lưu hành, Bộ Y tế lo ngại nguy cơ “dịch chồng dịch” bùng phát dịp Thu – Đông.
Trong báo cáo công tác y tế tháng 10, công bố hôm 29/10, Bộ Y tế nhận định tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp. Thời tiết chuyển mùa kết hợp tác động của biến đổi khí hậu là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm, nhất là bệnh đường hô hấp, tiêu hóa, phát triển và lây lan.
Sốt xuất huyết là dịch bệnh đáng lo ngại nhất khi cả nước ghi nhận 24.250 ca mắc mới trong tháng, bao gồm 6 trường hợp tử vong. Từ tháng 12/2024 đến nay, tổng số ca mắc đã vượt 110.500, trong đó 23 người chết. So với cùng kỳ năm ngoái, số ca mắc tăng 16,8%; số ca tử vong cao hơn hai trường hợp.
Các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM đang đối mặt với sự gia tăng liên tục của dịch. Tại TP HCM, chỉ riêng tuần qua đã có thêm 2.200 ca, nâng tổng số ca từ đầu năm lên hơn 48.000. Các huyện Bắc Tân Uyên, Bàu Bàng và Cần Giờ là những điểm nóng có tỷ lệ mắc trên 100.000 dân cao. Tương tự, Hà Nội cũng ghi nhận gần 4.000 ca từ đầu năm, dự báo dịch sẽ tiếp tục tăng theo chu kỳ hàng năm.
Các bác sĩ cấp cứu cho một bệnh nhân sốt xuất huyết nặng tại Bệnh viện Nhiệt đới TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Tình hình ở miền Tây cũng đáng báo động khi số ca mắc và ca nặng tăng nhanh trên diện rộng. Tại Cần Thơ, số ca mắc hàng tháng tăng vọt từ mức trung bình 40 lên gần 200 ca trong những tháng gần đây, đưa tổng số ca toàn thành phố lên 3.472, gấp đôi so với đầu tháng 8. Các tỉnh lân cận như Vĩnh Long và Đồng Tháp cũng ghi nhận số ca lần lượt là 5.250 và 4.100, tăng 105% và 135%.
Theo các chuyên gia, dịch sốt xuất huyết năm nay không chỉ tăng về số lượng mà còn ghi nhận nhiều trường hợp diễn biến nặng, biến chứng nguy hiểm như sốc, tổn thương gan, tụt huyết áp. Yếu tố thời tiết El Nino với nền nhiệt cao được cho là nguyên nhân chính. Ngoài ra, dịch có dấu hiệu phá vỡ quy luật chu kỳ 4-5 năm, đòi hỏi công tác phòng chống phải được tăng cường.
Bên cạnh sốt xuất huyết, các bệnh truyền nhiễm khác cũng gia tăng. Cả nước có thêm hơn 12.600 ca tay chân miệng trong tháng 10, nâng tổng số ca từ đầu năm lên 58.500. Bệnh viêm màng não do não mô cầu cũng tăng đột biến với 84 ca mắc, tăng 70 trường hợp so với cùng kỳ. Trong khi đó, Covid-19 ghi nhận hơn 15.000 ca từ đầu năm, 3 người tại TP HCM tử vong vì virus này.
Ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, nhấn mạnh nếu các địa phương không triển khai biện pháp phòng chống quyết liệt ngay từ đầu mùa, nguy cơ dịch bùng phát cuối năm 2025 là rất lớn.
Trước bối cảnh này, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương chủ động kiểm soát dịch, giám sát chặt chẽ tại cửa khẩu, cơ sở y tế và cộng đồng, khoanh vùng, xử lý triệt để ổ dịch ngay từ ca bệnh đầu tiên. Bộ cũng khuyến cáo người dân chủ động phòng bệnh, đặc biệt là đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch. Đến tháng 10, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương tiếp nhận khoảng 21 triệu liều vaccine, đảm bảo cung ứng đủ cho quý IV/2025 và duy trì đến giữa năm 2026.
TP HCMNam thanh niên 24 tuổi bị chấn thương sọ não nặng, tiên lượng chết não, sau cú tông mạnh vào xe tải ở giao lộ quận Gò Vấp cũ rạng sáng 31/10, cô gái đi cùng tử vong tại chỗ.
Bác sĩ Phạm Thái Ngọc Long, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Quân y 175, cho biết bệnh nhân được đưa vào cấp cứu lúc 5h15 sáng nay, trong tình trạng đa chấn thương, trong đó chấn thương sọ não rất nặng, dập não xuất huyết lượng nhiều, phù não lan tỏa, dập phổi, gãy xương nhiều vị trí. Nồng độ cồn trong máu bệnh nhân vượt ngưỡng cho phép.
“Bệnh nhân hôn mê sâu, được chuyển sang điều trị hồi sức tiên lượng chết não, nguy cơ tử vong cao”, bác sĩ Long nói.
Thăm khám người bệnh tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Quân y 175. Ảnh: Quỳnh Trần
Trước đó, đôi nam nữ đi xe máy trên đường Phạm Huy Thông, hướng về đường Lê Đức Thọ, phường Hạnh Thông. Khi đến giữa giao lộ, xe máy bất ngờ va chạm mạnh với ôtô tải. Cú đâm khiến hai người bị hất văng hơn chục mét, rơi xuống khu vực ghế đá công viên. Cô gái tử vong tại chỗ, còn nam thanh niên được đưa đi cấp cứu. Xe máy vỡ nát, nằm cách xe tải khoảng 10 m, nhiều mảnh vỡ và nón bảo hiểm văng tung tóe.
Cảnh sát đã phong tỏa, khám nghiệm hiện trường để điều tra nguyên nhân vụ tai nạn.
Fentanyl, thuốc giảm đau mạnh gấp 100 lần morphin, đang là nguyên nhân gây ra hơn 52.000 cái chết tại Mỹ trong một năm qua và trở thành loại ma túy chết chóc nhất nước này.
Ngày 30/10, trên chuyên cơ Không lực Một từ châu Á quay trở về Mỹ, Tổng thống Trump thông báo sẽ giảm thuế nhập khẩu cho Trung Quốc liên quan đến vấn đề fentanyl thêm 10%. Trước đó, Fentanyl (một loại ma túy) từng là vấn đề khơi mào cho cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung.
Vốn là một loại thuốc được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt từ những năm 1960 để giảm đau và gây mê, Fentanyl có sức mạnh gấp 50 lần heroin. Một liều lượng chỉ 2 miligam, tương đương kích thước 5 đến 7 hạt muối, đủ để tước đi mạng sống của một người trưởng thành. Chính tác động này đã biến nó thành “cỗ máy giết người” khi rơi vào thị trường chợ đen, truyền thông Mỹ cho hay.
Theo báo cáo mới nhất của cơ quan tình báo nước này, chỉ trong 12 tháng tính đến tháng 10/2024, Fentanyl cướp đi sinh mạng của hơn 52.000 người, tức trung bình hơn 150 người mỗi ngày. Con số đẩy cuộc khủng hoảng thuốc giảm đau opioid, vốn đã âm thầm gây ra hàng trăm nghìn cái chết tại Mỹ trong thế kỷ này, lên một mức độ thảm khốc chưa từng có.
Tác động của cuộc khủng hoảng không chỉ dừng lại ở con số tử vong mà còn tạo ra gánh nặng khổng lồ cho nền kinh tế. Thiệt hại do “đại dịch” opioid gây ra trong năm 2020 ước tính lên tới gần 1,5 nghìn tỷ USD, tương đương 7% GDP của Mỹ năm đó. Để chặn đứng nguồn cung, một số nhà lập pháp Mỹ đang thúc đẩy các biện pháp quyết liệt, bao gồm cả việc đưa Fentanyl vào danh sách cấm hoàn toàn, kể cả trong lĩnh vực y tế.
Ảnh minh họa: Bodhiaddiction
Mối đe dọa lớn nhất hiện nay đến từ Fentanyl sản xuất lậu (IMF). Loại này thường được trộn lẫn với các chất cấm khác như heroin, cocaine, methamphetamine, hoặc bào chế dưới dạng viên nén giả mạo các loại thuốc kê đơn như oxycodone. Việc thêm IMF khiến ma túy rẻ hơn, mạnh hơn và dễ gây nghiện hơn. Một trong những hiểm họa lớn nhất là người dùng thường không biết mình đang sử dụng Fentanyl. Chất này có thể được bán dưới dạng bột, dung dịch trong thuốc xịt mũi, hoặc được ép thành viên thuốc giả, phân phối qua mạng xã hội với nhiều tên lóng như Apache, China Girl, Murder 8…
Giống các opioid khác như morphin hay heroin, Fentanyl tạo cảm giác hưng phấn, thư giãn và giảm đau, nhưng kèm theo các tác dụng phụ nguy hiểm như lú lẫn, buồn ngủ, đặc biệt là suy hô hấp. Khi quá liều, người dùng có thể nhanh chóng rơi vào hôn mê, da lạnh và ẩm, cơ thể tím tái rồi tử vong do ngừng thở. Các chuyên gia y tế cảnh báo về “bộ ba triệu chứng” điển hình của ngộ độc opioid là hôn mê, đồng tử co nhỏ như đầu đinh ghim và suy hô hấp.
Do gây ra những thay đổi trong não bộ, Fentanyl có khả năng gây nghiện rất cao. Tình trạng này được chẩn đoán là “rối loạn sử dụng opioid”, một bệnh lý mạn tính có thể điều trị bằng các loại thuốc như methadone, buprenorphine kết hợp với liệu pháp hành vi.
Bình Minh (Theo CDC, National Institute on Drug Abuse, Drug Enforcement Administration)
Tính đến tháng 9, Innova Cross là mẫu hybrid bán chạy nhất, góp phần giúp Toyota thống trị thị phần mảng xe này tại Việt Nam.
Với 9.994 xe bán ra sau ba quý đầu 2025, nhu cầu của người Việt về xe hybrid tăng 124%, tức hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Số liệu này chỉ tính ở các dòng phổ thông của các hãng thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), bao gồm hybrid tự sạc (HEV), hybrid nhẹ (MHEV) và hybrid sạc ngoài PHEV.
Xét riêng từng sản phẩm, Toyota Innova Cross là mẫu hybrid được người Việt mua nhiều nhất, doanh số đạt hơn 2.100 xe sau 9 tháng đầu 2025. Bản hybrid chiếm khoảng 39% tổng lượng bán ra của dòng xe này nói chung.
Toyota có thêm một đại diện trong nhóm đầu bán chạy là Corolla Cross, mẫu hybrid khơi mào cho xu hướng xe lai xăng, điện tại Việt Nam, ra mắt lần đầu hồi 2020. Sức hút của Corolla Cross giảm nhiệt phần nào so với giai đoạn hai năm đầu mở bán do thị trường ngày càng nhiều lựa chọn. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của chính đàn em Yaris Cross, “gà đẻ trứng vàng” hiện tại của Toyota, cũng khiến nhu cầu của khách đối với Corolla Cross san sẻ phần nào.
Innova Cross hybrid lăn bánh tại Hà Nội. Ảnh: TMV
Những mẫu hybrid khác của Toyota như Yaris Cross, Corolla, Alphard có mức đóng góp khiêm tốn hơn. Nhờ số lượng sản phẩm phong phú nhất, Toyota chiếm khoảng 57% thị phần ở nhóm xe hybrid, tiếp tục thống trị mảng này tại Việt Nam.
Khác với hầu hết đối thủ với cấu hình full-hybrid, tức pin dung lượng lớn, môtơ có khả năng vận hành độc lập, tất cả xe Suzuki bán ở Việt Nam đều là loại MHEV. Các mẫu Swift, Fronx, XL7 có dung lượng pin không quá 10 Ah, môtơ chỉ mang tính chất bổ trợ lực kéo cho động cơ chứ không thể vận hành độc lập. XL7 đang là mẫu hybrid bán chạy nhất của Suzuki và thứ ba thị trường.
Bám sát phía sau XL7 là Honda CR-V, mẫu CUV cỡ C nhập Thái Lan (bản hybrid). Sau Toyota, Honda là hãng Nhật đẩy mạnh mảng xe hybrid và hiện có danh mục sản phẩm nhiều thứ hai. Các mẫu hybrid như CR-V, HR-V, Civic mang về cho Honda khoảng 23% thị phần.
Kia Sorento, Toyota Corolla là những mẫu hybrid bán chưa đến 100 xe sau ba tháng đầu 2025. Mẫu xe hybrid có giá bán đắt nhất phân khúc phổ thông, Alphard (4,615 tỷ đồng) thậm chí bán nhiều hơn Corolla và Sorento với giá lần lượt 870 triệu và 1,149-1,247 tỷ đồng.
Mảng xe hybrid tại Việt Nam còn sản phẩm của các hãng xe sang, xe Trung Quốc. Nhưng những hãng này không công bố số liệu bán hàng cụ thể.
Doanh số 9.994 xe hybrid chiếm khoảng 2,5% thị phần toàn thị trường. So với con số tiêu thụ của xe điện (toàn bộ là xe VinFast) ở mức 103.381 xe – tương đương thị phần 26,4% toàn ngành, mức độ phổ biến của hybrid khiêm tốn hơn nhiều.
