Ngày 8/10, FTSE Russell đã công bố chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi cận biên, chính thức có hiệu lực từ tháng 9/2026. Các chuyên gia đánh giá đây cột mốc lịch sử đối với sự phát triển của thị trường.

Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường, Chứng khoán VPBank (VPBankS), dự báo giá trị dòng vốn thụ động và chủ động ước tính chảy vào thị trường Việt Nam ước đạt khoảng 3-7 tỷ USD. Trong đó, khoảng 1,5 tỷ USD sẽ được giải ngân từ các quỹ thụ động.

Bước vào giai đoạn mới, các chuyên gia cho rằng nhà đầu tư cần có chiến lược dài hạn, thay vì quan tâm đến những diễn biến ngắn hạn như trước đây. Ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc điều hành bộ phận Môi giới khách hàng tổ chức và Tư vấn đầu tư của Chứng khoán SBB (SBBS), cho biết dòng vốn hàng tỷ USD từ các nhà đầu tư nước ngoài sẽ giải ngân trong nhiều năm, thay vì ồ ạt trong một vài tháng tới. Ngoài ra, chứng khoán Việt Nam còn đặt mục tiêu nâng hạng theo chuẩn MSCI – với những tiêu chuẩn cao hơn.

“Vì vậy, câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ có tác động đến chỉ số trong dài hạn, từ một đến 3 năm”, ông Anh Đức chia sẻ. Chuyên gia này đánh giá “thời điểm mua rất tốt”, với nhà đầu tư có tầm nhìn trên một năm. Ông phân tích thêm, những thay đổi về công nghệ, hành lang pháp lý… sẽ tiếp tục diễn ra, qua đó giúp nhà đầu tư hưởng lợi nhiều hơn.

Ông Nguyễn Thành Trung, CEO đơn vị tư vấn và ủy thác đầu tư FinSuccess, chia sẻ khi Việt Nam được nâng hạng, các tiêu chí về công bố thông tin sẽ khắt khe hơn. Ngoài ra, việc ứng xử với nhà đầu tư nước ngoài và rút ngắn thời gian giao dịch sẽ được áp dụng, làm thanh khoản tốt hơn và hỗ trợ chung cho toàn thị trường.

Do đó, nhà đầu tư phải quay lại các vấn đề cơ bản của doanh nghiệp như doanh thu và lợi nhuận có tăng trưởng không, công ty có được quản trị tốt không, tình hình tài chính có lành mạnh không và định giá có hợp lý không. “Đây là yếu tố cốt lõi để đầu tư bền vững, tránh trường hợp FOMO và mua bất chấp mà không biết để làm gì”, ông Trung nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI, cho rằng trước đây nhiều, nhà đầu tư hay giao dịch theo những thông tin chưa được kiểm chứng. Tuy nhiên, sau khi nâng hạng, chứng khoán Việt Nam sẽ trở nên minh bạch hơn, các doanh nghiệp phải công bố nhiều thông tin hơn.

Vì vậy, nhà đầu tư cần nâng cấp kiến thức về tài chính, tầm nhìn dài hạn, theo dõi sát sao diễn biến của thị trường “Nhà đầu tư sẽ khó kiếm tiền hơn nếu chỉ giao dịch theo tin đồn, như trước kia”, ông Hưng khuyến nghị.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Trung chia sẻ việc chọn các doanh nghiệp có nền tảng tốt chỉ là điều kiện cần giúp danh mục đầu tư an toàn. Để rút ngắn thời gian chờ đợi và tăng hiệu suất, nhà đầu tư cần tìm thêm những mã có “chất xúc tác” như tiềm năng tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ, định giá rất thấp hoặc những thay đổi lớn trong công ty, giúp cổ phiếu nhanh chóng quay về giá trị nội tại của nó.

Còn nhóm phân tích của Chứng khoán MB (MBS) khuyến nghị nhà đầu tư hạn chế mua đuổi trong phiên từ giờ đến cuối năm, nếu tăng đến 5-6% thì không nên giải ngân. “Lỡ mua đuổi một cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ nên giải ngân trong phiên có thanh khoản lớn”, chuyên gia MBS chia sẻ.

Theo các chuyên gia, nhóm cổ phiếu chứng khoán cùng các công ty vốn hóa lớn sẽ hưởng lợi trực tiếp từ câu chuyện nâng hạng. Chuyên gia của FinSuccess nhận định các công ty chứng khoán sẽ hưởng lợi nhờ thanh khoản thị trường sẽ tốt hơn sau khi nâng hạng. Theo tính toán của Chứng khoán VPBank (VPBankS), dòng tiền mua bán trên thị trường có thể đạt 3-5 tỷ USD mỗi phiên trong giai đoạn 2027-2030, gấp nhiều lần mức 1,5 tỷ USD của hiện tại.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Đức cho rằng Việt Nam sẽ đón nhiều nhà đầu tư nước ngoài hơn. Vì vậy, lượng tài khoản được mở tại các công ty chứng khoán sẽ gia tăng, giúp họ thu được nhiều phí giao dịch hơn và mở rộng mảng cho vay ký quỹ.

Ngoài các công ty chứng khoán, nhóm hưởng lợi trực tiếp còn có các cổ phiếu vốn hóa lớn, nhất là các mã chiếm tỷ trọng cao trong rổ VN30. Xét cụ thể vào từng mã, Chứng khoán Phú Hưng (PHS) dẫn báo cáo mới nhất của FTSE Russell, cho thấy hiện có 62 cổ phiếu nằm trong rổ chỉ số FTSE Vietnam All-Share. Trong đó, 32 mã nằm thuộc FTSE Vietnam. Sau khi được nâng hạng, các cổ phiếu này sẽ được hưởng lợi đầu tiên. Chỉ số FTSE Vietnam All-Share và chỉ số FTSE Việt Nam là hai chỉ số do FTSE Russell thiết kế để thể hiện hiệu suất của các doanh nghiệp Việt Nam giao dịch trên sàn HoSE.

PHS ước tính 10 mã sẽ ghi nhận lượng mua ròng nhiều nhất từ các quỹ đầu tư theo dõi thị trường mới nổi (EM funds) sau khi nâng hạng, lần lượt là VIC, VHM, HPG, FPT, MSN, VIX, SSI, VCB, VNM và STB. Tuy nhiên, để được các quỹ xem xét đầu tư, cổ phiếu phải đáp ứng các số tiêu chí nghiêm ngặt của FTSE Russell như vốn hóa thị trường có thể đầu tư tối thiểu 150 triệu USD, tỷ lệ free-loat ít nhất 5%, tiêu chí “room” ngoại tối thiếu 20% và thanh khoản – trung vị số lượng cổ phiếu giao dịch trong tháng trên tổng lượng cổ phiếu lưu hành ít nhất 0,05% trong 10 trên 12 tháng gần nhất.

Trọng Hiếu – Tất Đạt

Pháp tuần này chứng kiến thủ tướng thứ năm phải rời nhiệm sở trong vòng chưa đầy hai năm. Ông Sebastien Lecornu ngày 6/10 thông báo nộp đơn xin từ chức sau chưa đầy một tháng nhậm chức, khi nội các mới của ông vấp chỉ trích vì giữ lại nhiều bộ trưởng không được tín nhiệm.

Tháng trước, người tiền nhiệm của ông là Francois Bayrou đã không vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm sau khi cố gắng thông qua kế hoạch “thắt lưng buộc bụng”, gồm hủy hai ngày nghỉ lễ và đóng băng chi tiêu công, nhằm cứu nước Pháp khỏi “bể nợ công”.

Quyết định từ chức của ông Lecornu được đưa ra trước khi dự thảo luật ngân sách năm 2026 được trình lên quốc hội. Điều này làm dấy lên hoài nghi về khả năng quốc hội Pháp thông qua kế hoạch ngân sách kịp thời, trong đó có cả các cải cách cần thiết, để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công của Pháp.

Pháp là nước có mức chi tiêu công lớn nhất trong Liên minh châu Âu (EU) nếu so với sản lượng kinh tế. Nợ công của Pháp đến nay đã tăng lên mức kỷ lục khoảng 3.400 tỷ euro (4.000 tỷ USD), chỉ đứng sau Hy Lạp và Italy, những nước từng là tâm điểm của cuộc khủng hoảng nợ châu Âu năm 2011.

Khi xét theo thâm hụt ngân sách, khoảng cách giữa chi tiêu và nguồn thu của chính phủ, cơ quan thống kê Eurostat của khối cũng chỉ ra Pháp nằm trong số những nước “chi tiêu hoang phí nhất”.

Yếu tố gây áp lực lớn nhất đối với ngân sách Pháp là chính sách bảo trợ, phúc lợi xã hội, gồm trả lương hưu, trợ cấp thất nghiệp và các chi tiêu khác.

Ngân sách bảo trợ xã hội ở Pháp chiếm tới 23,3% GDP, mức cao thứ hai trong EU sau Phần Lan, theo Eurostat. Trong khi đó, phương pháp tính toán khác của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) chỉ ra Pháp phân bổ khoảng 30,6% GDP cho bảo trợ xã hội năm ngoái, cao hơn nhiều mức 19,8% của Mỹ.

Lương hưu chiếm phần lớn trong chi tiêu xã hội của Pháp. Pháp chi khoảng 400 tỷ euro (hơn 464 tỷ USD) để trả lương cho người về hưu mỗi năm, tương đương 14% GDP. Trong khi ở Anh, con số này là hơn 138 tỷ bảng Anh (hơn 184 tỷ USD), tương đương 5% GDP.

Ngoài lương hưu và chăm sóc sức khỏe, chính phủ Pháp còn có những khoản chi xã hội khác như hỗ trợ tài chính cho gia đình thuê người chăm sóc trẻ em dưới 6 tuổi, theo cơ quan quốc gia Pháp Business France.

“Chúng tôi đang chi trả cho rất nhiều thứ mà ngân sách vốn không còn khả năng đáp ứng”, Alexandra Roulet, giáo sư kinh tế học tại trường kinh tế INSEAD và từng là cố vấn của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, nói.

Phản ứng của chính phủ trước hai cuộc khủng hoảng gần đây, gồm đại dịch Covid-19 và lạm phát do chiến sự Ukraine, cũng làm tăng gánh nặng nợ công cho đất nước. Chính quyền ông Macron đã chi tiêu mạnh tay để bảo vệ các gia đình và doanh nghiệp khỏi tác động của giai đoạn hậu đại dịch, cũng như tình trạng giá năng lượng tăng vọt do xung đột Ukraine.

Giới chính trị gia Pháp đã chia rẽ sâu sắc giữa hai lựa chọn là kiềm chế chi tiêu công và tăng thuế, đặc biệt khi mức thuế áp với người dân nước này vốn đã cao. Doanh thu từ thuế và đóng góp xã hội của Pháp năm 2023 là khoảng 45,6% GDP, tỷ lệ cao nhất trong EU.

Việc xây dựng kế hoạch ngân sách “thắt lưng buộc bụng”, cắt bớt các khoản phúc lợi nhằm giảm thâm hụt đối mặt rất nhiều khó khăn, châm ngòi nhiều cuộc biểu tình của các nhóm thụ hưởng.

Đầu năm nay, người dân xuống đường phản đối kế hoạch của chính phủ nhằm giảm chi tiêu cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Năm 2023, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu từ 62 lên 64 vào năm 2030 cũng gây ra làn sóng biểu tình mạnh mẽ, nhưng sau đó vẫn được ông Macron ký thành luật.

Kể từ khi ông Macron lên nắm quyền năm 2017, công chúng Pháp đã bất bình với chính sách cắt giảm thuế cho doanh nghiệp và loại bỏ thuế tài sản mà chính quyền đưa ra đầu nhiệm kỳ. Tiếp đó, các kế hoạch tăng thuế thân thiện với môi trường khiến nhiều người dân Pháp càng cho rằng ông Macron là “tổng thống của người giàu”.

Các khoản chi quá hào phóng trong khi nguồn thu từ thuế không tăng khiến nợ công của Pháp ngày càng chất chồng, nằm trong số những nước cao nhất trong nhóm phát triển, khi chạm mức 116,5% GDP năm 2023 và chỉ thấp hơn một chút so với con số 122,9% của Mỹ, theo OECD.

Các nhà đầu tư trái phiếu hiện coi Pháp là bên vay nợ có rủi ro cao hơn Hy Lạp, Italy, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, 4 trung tâm trong cuộc khủng hoảng nợ châu Âu năm 2011. Họ đánh giá Pháp không có khả năng tiến hành các biện pháp khắc phục về tài chính công.

Nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công bế tắc từ tháng 6/2024, khi Tổng thống Macron quyết định giải tán quốc hội và tổ chức bầu cử sớm, khiến đảng của ông mất thế đa số tại cơ quan lập pháp. Mọi kế hoạch cải cách ngân sách của chính phủ kể từ đó không thể được thông qua tại quốc hội.

Andrew Kenningham, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Âu tại công ty tư vấn Capital Economics, lo ngại nợ công của Pháp có thể tiếp tục tăng vọt nếu ứng viên cực hữu hoặc cực tả chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo dự kiến vào năm 2027. Các ứng viên này vận động tranh cử với cam kết tăng cường phúc lợi cho người dân, những yếu tố càng khiến chi tiêu công tăng mạnh.

“Kể từ khi ông Macron giải tán quốc hội và dẫn tới tình trạng tê liệt chính trị, Pháp đã trở thành mắt xích yếu nhất trong khu vực đồng euro”, Holger Schmieding, nhà kinh tế trưởng tại ngân hàng Berenberg, nói.

Thanh Tâm (Theo CNN, Telegraph)

Ngoại trưởng Malta Ian Borg ngày 9/10 ca ngợi thành công của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong thúc đẩy đàm phán hòa bình giữa Armenia và Azerbaijan, cũng như những nỗ lực của ông nhằm chấm dứt xung đột ở Trung Đông và Ukraine.

Ông Borg đăng kèm ảnh chụp chung với ông Trump, cho biết đã đề cử Tổng thống Mỹ cho giải Nobel Hòa bình. Ngoại trưởng Malta nói thêm ông cũng gửi thư cho Tổng thống Trump, thúc giục ông tiếp tục hành động với vấn đề Trung Đông, Ukraine.

“Rất vui mừng khi thấy cam kết ngày càng tăng đang đưa chúng ta đến gần hơn với hòa bình”, Ngoại trưởng Borg nói thêm.

Lãnh đạo Azerbaijan và Armenia hồi tháng 8 ký thỏa thuận hòa bình tại Nhà Trắng, chấm dứt hàng thập kỷ xung đột. Động thái này được ông Trump mô tả là “mang tính lịch sử”.

Ngày 10/10, Israel và Hamas cũng xác nhận đã ký thỏa thuận ngừng bắn, trả tự do cho các con tin ở Dải Gaza để đổi lấy việc các tù nhân Palestine được phóng thích. Đây là giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch chấm dứt xung đột Dải Gaza được ông Trump thúc đẩy.

Người đoạt Giải Nobel Hòa bình năm nay sẽ được công bố vào hôm nay. Tuy nhiên, do thời hạn đề cử ứng viên Nobel Hòa bình 2025 đã kết thúc vào ngày 31/1, động thái đề cử của Ngoại trưởng Malta chỉ được xem xét vào năm sau.

Tổng thống Mỹ nhiều lần nói ông xứng đáng với giải Nobel Hòa bình, dù các chuyên gia đánh giá cơ hội của ông rất mong manh. Ông Trump tuyên bố trong hai nhiệm kỳ, ông đã giúp giải quyết 6-7 cuộc xung đột trên thế giới.

Ngọc Ánh (Theo Reuters)