Là hậu quả cuối của nhiều bệnh tim mạch, suy tim tiến triển âm thầm, khiến trái tim dần kiệt sức và trở thành một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu trên toàn cầu.
“Suy tim nếu không được quản lý đúng cách, người bệnh sẽ phải sống chung với nguy cơ tử vong bất cứ lúc nào”, BS.CK1 Phan Khoa Thượng Triều, Khoa Nội Tim mạch – Lão học, Bệnh viện Lê Văn Thịnh, nói tại hội nghị khoa học quốc tế của bệnh viện tổ chức, ngày 23/10.
Suy tim là tình trạng tim yếu, không đủ khả năng bơm máu đi nuôi cơ thể, khiến người bệnh mệt, khó thở, phù chân, tiểu ít, giảm khả năng vận động và sinh hoạt. Bệnh tiến triển âm thầm qua bốn mức độ, từ nhẹ (chỉ mệt khi gắng sức) đến nặng (khó thở cả khi nghỉ ngơi).
Ước tính toàn cầu có hơn 64 triệu người mắc suy tim, tỷ lệ mắc dao động 1-3% ở người trưởng thành tại các quốc gia phát triển và đang tiếp tục gia tăng. Dù y học đạt nhiều tiến bộ, tỷ lệ tử vong vẫn cao, từ 50-75% trong vòng 5 năm kể từ khi chẩn đoán, đồng thời gây gánh nặng tài chính lớn cho người bệnh và hệ thống y tế. Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong sau một năm của bệnh nhân suy tim khoảng 25,8%, tương đương mức trung bình thế giới (10-34%).
Siêu âm tim cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, điều trị suy tim tập trung vào ba mục tiêu chính gồm giảm tử vong, cải thiện chất lượng sống và ngăn ngừa tái nhập viện. Hiệu quả điều trị phụ thuộc lớn vào việc người bệnh được dùng đúng và đủ nhóm thuốc cải thiện tiên lượng – thường gọi là “bộ tứ thuốc”. Tuy nhiên, trong thực tế, việc điều trị tối ưu còn hạn chế do chi phí, tác dụng phụ, thiếu theo dõi hoặc chưa có mô hình quản lý bệnh nhân hiệu quả.
Để giải quyết vấn đề này, Hội Tim mạch Mỹ (AHA) khuyến cáo triển khai chương trình quản lý suy tim đa chuyên khoa, kết hợp bác sĩ, điều dưỡng, dược sĩ, chuyên gia dinh dưỡng và phục hồi chức năng tim mạch – hướng đi đang được nhiều quốc gia áp dụng. Tại Việt Nam, khoảng 10 bệnh viện lớn đã triển khai mô hình này, trong đó Bệnh viện Lê Văn Thịnh là đơn vị tiên phong từ năm 2019, ghi nhận nhiều kết quả tích cực.
Theo bác sĩ Triều, chương trình giúp bệnh nhân được điều trị chuẩn, giảm tái nhập viện, cải thiện chất lượng sống, đồng thời giúp nhân viên y tế nâng cao năng lực và tăng kết nối với người bệnh. Bệnh nhân được quản lý liên tục, tối ưu thuốc, tư vấn, theo dõi định kỳ và tham gia câu lạc bộ suy tim để học cách tự chăm sóc, chia sẻ kinh nghiệm. Nhờ mô hình này, phần lớn ca bệnh được phát hiện, điều trị sớm và giảm rõ rệt tái nhập viện.
Điều trị bệnh nhân suy tim tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Bác sĩ khuyến cáo, người có bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc thường xuyên mệt, khó thở, phù chân… nên đi khám sớm để tầm soát suy tim. Dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, bệnh có thể kiểm soát tốt nếu điều trị đúng và duy trì lối sống lành mạnh, dùng thuốc đều đặn, tập thể dục nhẹ, ăn nhạt, tránh rượu bia, thuốc lá, tránh lo lắng, căng thẳng, duy trì cân nặng ở mức vừa phải.
Lê Phương